Zazwyczaj proces stawiania domu zaczyna się od etapu planowania, w tym określenia budżetu. Dynamiczna sytuacja gospodarcza sprawia, że wszelkie wyceny i szacunki mogą różnić się od realnych kwot, jakie ostatecznie przyjdzie zapłacić inwestorom. Wśród osób budujących domy w 2022 r. aż 78% wydało na budowę domu więcej niż zakładały początkowe kosztorysy. Najczęściej deklarowano, że ostateczne koszty były wyższe od przewidywanych w granicach 26–50% – wynika z Raportu o budowie domów w Polsce, przygotowanego przez Oferteo.pl.
Mimo rosnących kosztów, np. materiałów budowlanych, Polacy w 2022 r. nie rezygnowali ze stawiania domów o dużym metrażu. Powierzchnia użytkowa blisko połowy z nich liczyła od 101 do 150 m2. W badaniu zapytano również o średnie szacunkowe koszty budowy. Najczęściej, bo w 32% przypadków, inwestorzy na doprowadzenie domu do stanu końcowego planowali wydać między 401 a 600 tys. zł. Następne były przedziały od 201 do 400 tys. zł (22%) oraz od 601 do 800 tys. zł (19%). Rzadziej deklarowano budżety skrajnie niskie lub wysokie. W przypadku tych pierwszych, domy wycenione poniżej 200 tys. zł stanowiły jedynie 8% wszystkich budowanych w 2022 r. Częściej budowano domy droższe, gdzie przedsięwzięcie zostało wycenione na powyżej 801 tys. zł (19%).
Powyższe dane dotyczą jedynie planowanych budżetów, które mogły się różnić od realnych kosztów budowy. W 2022 r. sytuacja taka miała miejsce bardzo często, gdyż blisko 8 na 10 inwestorów zdeklarowało, że ostateczne koszty były wyższe niż planowali i tym samym przekroczyli oni swój zakładany budżet. W 17% przypadków ostateczne koszty pokrywały się z tymi planowanymi. Niewielka grupa osób (5%) budujących dom uniknęła podwyżek i zdeklarowała, że finalnie zapłaciła mniej niż wstępnie przewidywano. Dane te pokrywają się z tymi odnotowanymi w 2021 r. przy okazji poprzedniej edycji Raportu o budowie domów w Polsce.
Inwestorom trudno jest ocenić, które elementy budżetu będą wymagały dodatkowego finansowania w przyszłości. Najczęściej wyższe niż przewidywane okazywały się koszty materiałów. Taką sytuację zdeklarowało 90% osób, które w 2022 r. przekroczyły budżet w trakcie budowy domu. Często niedoszacowane okazywały się również kwestie związane z opłaceniem tzw. robocizny (71%). Czasami w trakcie budowy okazuje się, że w wyniku pomyłki, czy zdarzeń losowych trzeba opłacić nieprzewidziane wcześniej dodatkowe prace czy poprawki. Koszty tego typu były wyższe niż przewidywane dla 39% inwestorów, którzy przekroczyli budżet. Odnotowano również, że budżet nadwyrężały opłaty związane z transportem (20%), formalnościami (10%) oraz wykonaniem projektu (7%). Najczęściej ostateczne koszty całego projektu były wyższe o 26–50%. Takiej odpowiedzi udzieliło 41% badanych. Następne były przedziały między 11 a 25% (39%) oraz od 1 do 10% (11%). Zdecydowanie rzadziej przekraczano budżet o powyżej 50% – taka sytuacja dotyczyła tylko 9% respondentów.
Blisko 53% respondentów przyznało, że fundusze na budowę domu pochodziły z kredytu. Dla 38% ten sposób finansowania pokrył jedynie część wydatków. 15% inwestorów w całości doprowadziło projekt do stanu końcowego, korzystając z pieniędzy z kredytu. W całości gotówką operowało za to 47% osób stawiających dom w 2022 r. w Polsce.
Dane pochodzą z badania przeprowadzonego techniką CAWI, w ramach Raportu o budowie domów w Polsce, przez serwis Oferteo.pl w styczniu 2023 r. Próba badawcza wyniosła 465 osób, które w roku 2022 budowały dom.
Źródło: Oferteo.pl
