Termin na złożenie wniosku o przywrócenie terminu nie może rozpocząć biegu przed upływem uchybionego terminu. Wskazywanie we wniosku o przywrócenie terminu na okoliczności, które zaistniały przed upływem uchybionego terminu mogą mieć wpływ na ocenę przesłanek, o których mowa w art. 86 § 1 ustawy z 30.8.2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. jedn.: Dz.U. z 2019 r. poz. 2325; dalej jako: PostAdmU), ale nie na ocenę terminowości samego wniosku – wyjaśnił Naczelny Sąd Administracyjny.
Stan faktyczny
„P.” S.A. wniosła skargę na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Ł. wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu do jej wniesienia. Termin ten upływał 1.3.2021 r., a skarżąca wniosła środek zaskarżenia 2 dni później. Pełnomocnik skarżącej został wezwany do uzupełnienia wniosku poprzez wskazanie daty ustania przyczyny uchybienia terminu do wniesienia skargi oraz uprawdopodobnienie okoliczności wskazujących na brak winy w uchybieniu tego terminu. W odpowiedzi pełnomocnik wyjaśnił, że przyczyna uchybienia terminu do wniesienia skargi ustała 24.2.2021 r., dołączając kilka zaświadczeń lekarskich obejmujących łącznie okres ponad 2 miesięcy, aż do 23.2.2021 r.
Orzeczenie WSA
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi odrzucił wniosek uznając, że jest on spóźniony. Zdaniem sądu I instancji, skoro przyczyną uchybienia terminu do wniesienia skargi było zwolnienie lekarskie pełnomocnika, to przyczyna ta ustała w ostatnim dniu zwolnienia, czyli 23.2.2021 r., a nie jak wskazuje pełnomocnik dzień później. W konsekwencji termin do złożenia wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia skargi rozpoczął bieg 24.2.2021 r. i upłynął 2.3.2021 r., zgodnie z zasadami obliczania terminów przewidzianych w art. 83 § 1 i 2 PostAdmU. W ocenie sądu wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia skargi, nadany w urzędzie pocztowym 3.3.2021 r., został złożony dzień po terminie.
Stanowisko NSA
Naczelny Sąd Administracyjny uchylił zaskarżone postanowienie. Jak wyjaśniono, co do zasady, konsekwencją czynności podjętych w postępowaniu sądowym przez stronę po terminie jest ich bezskuteczność. Jednak w art. 86 § 1 zd. 1 PostAdmU ustawodawca dopuszcza możliwość przywrócenia terminu przez sąd na wniosek strony, pod warunkiem że terminowi uchybiła bez swojej winy. Jednym z warunków formalnych merytorycznego rozpoznania wniosku jest jego wniesienie w terminie 7 dni od daty ustania przyczyny uchybienia terminu. Zarówno sąd I instancji, jak i autor zażalenia odczytują literalnie art. 87 § 1 PostAdmU i w konsekwencji koncentrują spór na ustaleniu, czy przyczyna uchybienia terminu ustaje w ostatnim dniu zwolnienia lekarskiego – 23.2.2021 r., czy dzień później. Zdaniem NSA kluczowa dla sprawy jest inna kwestia, a mianowicie fakt, że terminu do złożenia wniosku o przywrócenie terminu nie można liczyć od dnia przypadającego przed datą samego uchybienia terminu. Interpretacja i sposób zastosowania art. 87 § 1 PostAdmU prezentowane przez sąd I instancji niweczą cel instytucji przywrócenia terminu i nie uwzględniają, wynikającego z art. 111 KC w zw. z art. 83 § 1 PostAdmU, sposobu liczenia terminów. Intencją ustawodawcy przy tworzeniu przepisów regulujących instytucję przywrócenia terminu było umożliwienie stronie obrony swoich praw czy interesów w sytuacji, gdy upływ terminów procesowych wywołał dla niej negatywne skutki prawne, przy jednoczesnym założeniu, że dołożyła ona wszelkich możliwych starań, aby takich negatywnych konsekwencji uniknąć. W rozpoznawanej sprawie pierwszym dniem kiedy nastąpiło uchybienie terminu był 2.3.2021 r., a więc dopiero od tego dnia istniały podstawy do składania wniosku o przywrócenie terminu. Z art. 111 KC w zw. z art. 83 § 1 PostAdmU wynika, że termin oznaczony w dniach kończy się z upływem ostatniego dnia, a jeżeli początkiem terminu oznaczonego w dniach jest pewne zdarzenie, nie uwzględnia się przy obliczaniu terminu dnia, w którym to zdarzenie nastąpiło. Termin 7-dniowy na dokonanie czynności procesowej oznacza, że strona może jej skutecznie dokonać w dowolnie wybranym z tego terminu dniu. Skoro termin do wniesienia skargi upływał 1.3.2021 r., złożenie wniosku w dniu 3.3.2021 r. zostało dokonane z zachowaniem terminu, o którym mowa w art. 87 § 1 PostAdmU, nawet jeśli jako przyczynę uchybienia terminu strona wskazuje chorobę pełnomocnika udokumentowaną zwolnieniem lekarskim do 23.2.2021 r.
