Europejski Trybunał Sprawiedliwości wyjaśnił stosowanie zasady swobodnego przepływu kapitału w stosunkach pomiędzy Państwami Członkowskimi. W sytuacji, gdy korzyść podatkowa zostaje uzależniona przez Państwo Członkowskie od spełnienia warunków, których przestrzeganie może zostać zweryfikowane jedynie w drodze uzyskania informacji od państwa trzeciego, co do zasady, prawnie uzasadniona jest odmowa przyznania przez to Państwo Członkowskie takiej korzyści, jeżeli niemożliwym okazuje się uzyskanie informacji od tego państwa. |
A. posiada akcje spółki X z siedzibą w Szwajcarii. W związku z zamierzonym przez spółkę przydziałem akcji posiadanych w jednej ze spółek zależnych A. wystąpił do komisji ds. prawa podatkowego o udzielenie pisemnej interpretacji, czy taki przydział jest zwolniony z podatku dochodowego. Co do zasady bowiem, dywidendy wypłacane osobie fizycznej, która mieszka w Szwecji przez spółkę akcyjną podlegają podatkowi dochodowemu. Jednakże w obowiązujących ustawach przewidziano możliwość zwolnienia dywidendy wypłacanej przez spółkę akcyjną w formie akcji spółki zależnej od opodatkowania po spełnieniu określonych warunków, jednym z których jest posiadanie przez tę spółkę siedziby w Szwecji, zaś w przypadku spółki zagranicznej o statucie analogicznym do statutu szwedzkiej spółki akcyjnej, siedziby w państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Zwolnienie to nie obejmuje sytuacji, gdy spółka ma siedzibę w państwie niebędącym członkiem EOG, chyba że państwo to zawarło ze Szwecją konwencję podatkową przewidującą wymianę informacji. Szwajcaria i Szwecja zawarły konwencję w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w dziedzinie podatku dochodowego i majątkowego.
Organ wskazał, że zamierzony przydział akcji powinien być zwolniony z podatku dochodowego na podstawie postanowień Traktatu dotyczących swobody przepływu kapitału, nie zaś na podstawie ustawy, bowiem konwencja łącząca oba państwa nie zawiera postanowień zobowiązujących Szwajcarię do udzielenia niezbędnych informacji szwedzkim organom podatkowym. Interpretacja ta została zaskarżona przez urząd podatkowy, który zarzucił, że przepisy wskazane jako jej podstawa nie są jasne w zakresie przepływu kapitału pomiędzy Państwami Członkowskimi i państwami trzecimi. W jego ocenie, jeśli możliwość uzyskania informacji dla celów kontroli podatkowych jest ograniczona, konieczność zagwarantowania skuteczności kontroli podatkowych uzasadnia wyłączenie zwolnienia od opodatkowania.
Sąd rozpoznający sprawę zawiesił postępowanie i skierował do ETS pytanie prejudycjalne o następującej treści: „Czy przepisy dotyczące swobodnego przepływu kapitału pomiędzy Państwami Członkowskimi a państwami trzecimi stoją na przeszkodzie temu, aby w sytuacji, takiej jak A. został opodatkowany z tytułu dywidendy wypłaconej przez X na tej podstawie, że X nie ma siedziby w państwie należącym do EOG lub w państwie, z którym Szwecja zawarła konwencję podatkową zawierającą klauzulę przewidującą wymianę informacji?”.
ETS podkreślił, że podatki bezpośrednie należą do kompetencji Państw Członkowskich, jednakże muszą one respektować prawo wspólnotowe (zob. wyrok ETS z 6.3.2007 r., C 292/04, Meilicke i in., Zb. Orz. s. 1835, pkt 19). Zasady dotyczące swobodnego przepływu kapitału między UE a państwami trzecimi mogą być powoływane przed sądem krajowym i wyłączać zastosowanie sprzecznych z nimi przepisów krajowych, zaś art. 56 TWE wprowadza zakaz wprowadzania wszelkich ograniczeń w przepływie kapitału między Państwami Członkowskimi oraz między Państwami Członkowskimi a państwami trzecimi. Do środków zakazanych zaliczają się te, które mogą zniechęcić osoby niebędące rezydentami do dokonania inwestycji w danym Państwie Członkowskim lub które mogą zniechęcić rezydentów tego Państwa Członkowskiego do dokonywania inwestycji w innych państwach (zob. wyrok ETS z 25.1.2007 r., C 370/05, Rec. s. I–1129, pkt 24). Natomiast przedstawiciele rządów uczestniczących w postępowaniu dowodzili, że przestrzeganie tego zakazu może jednak prowadzić do jednostronnej liberalizacji ze strony Wspólnoty, bez gwarancji, że państwa trzecie przystąpią do takiej samej liberalizacji.
ETS podkreślił, że konieczność zagwarantowania skutecznej kontroli podatkowej ma charakter nadrzędny, co uzasadnia wprowadzenie ograniczeń w przepływie kapitału, o ile nie wykraczają poza zakres niezbędny dla osiągnięcia celu. Sąd krajowy musi zbadać, czy krajowe organy podatkowe mają możliwość weryfikacji spełniania wymogów koniecznych do uzyskania zwolnienia oraz czy informacje do tego potrzebne mogą zostać uzyskane na podstawie konwencji w sprawie unikania podwójnego opodatkowania.
Wyrok ETS z 18.12.2007 r., C 101/05, Skatteverket przeciwko A.