Strona ma obowiązek wykazać sposób reprezentacji spółki prawa handlowego oraz umocowanie do działania w jej imieniu konkretnych osób. Pomimo tego, że dane te mogą być dostępne w Krajowym Rejestrze Sądowym (dalej jako: KRS), sąd administracyjny nie ma obowiązku ustalania takich informacji we własnym zakresie – stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny.
Postępowanie przed sądem I instancji
„B.” sp. z o.o. sp.j. wniosła za pośrednictwem profesjonalnego pełnomocnika skargę na interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w przedmiocie podatku od czynności cywilnoprawnych. Do skargi załączono pełnomocnictwo udzielone przez S.B. – członka zarządu spółki oraz informację odpowiadającą odpisowi pełnemu z KRS, z której wynikało, że skarżącą reprezentuje samodzielnie każdy ze wspólników, czyli „B.” sp. z o.o. oraz „B.” sp. z o.o. sp.k. Zarządzeniem Przewodniczącego Wydziału wezwano pełnomocnika do usunięcia braków formalnych skargi przez złożenie dokumentu, z którego wynikałoby upoważnienie osoby, która udzieliła pełnomocnictwa do reprezentowania skarżącej. Dodatkowo poinformowano pełnomocnika, że z nadesłanych wraz ze skargą dokumentów nie wynika upoważnienie S.B. do reprezentowania skarżącej w dacie udzielenia pełnomocnictwa.
Ponieważ brak nie został uzupełniony w wyznaczonym terminie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie odrzucił skargę. W uzasadnieniu postanowienia wskazano, że w wypadku złożenia pisma do sądu administracyjnego przez pełnomocnika osoby prawnej lub innej jednostki organizacyjnej mającej zdolność sądową niewystarczające jest złożenie tylko pełnomocnictwa stosownie do art. 37 § 1 i art. 46 § 3 ustawy z 30.8.2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. jedn.: Dz.U. z 2022 r. poz. 329; dalej jako: PostAdmU). Pełnomocnik musi także dostarczyć dokument stwierdzający umocowanie do reprezentacji strony przez osobę, która udzieliła pełnomocnictwa. Nieprzedłożenie stosownego dokumentu w wyznaczonym terminie obliguje sąd do odrzucenia skargi na podstawie art. 58 § 1 pkt 3 PostAdmU.
Zarzuty zażalenia
Pełnomocnik „B.” sp. z o.o. sp.j. wniósł zażalenie zarzucając sądowi naruszenie art. 106 § 3–5 PostAdmU w zw. z art. 228 KPC. Jak wskazano, dane zamieszczone w KRS są faktami powszechnie znanymi. Sąd może z urzędu lub na wniosek stron przeprowadzić dowody uzupełniające z dokumentów, jeżeli jest to niezbędne do wyjaśnienia istotnych wątpliwości i nie spowoduje nadmiernego przedłużenia postępowania w sprawie. Fakty powszechnie znane sąd bierze pod uwagę nawet bez powołania się na nie przez strony. Centralna Informacja KRS, z oddziałami przy sądach rejestrowych, wydaje odpisy, wyciągi i zaświadczenia oraz udziela informacji z Rejestru, które mają moc dokumentów urzędowych, jeżeli zostały wydane w postaci papierowej lub elektronicznej. Zgodnie z art. 4 ust. 4aa ustawy z 20.8.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (t. jedn.: Dz.U. z 2021 r. poz. 112; dalej jako: KRSU), pobrane samodzielnie wydruki komputerowe aktualnych i pełnych informacji o podmiotach wpisanych do Rejestru mają moc zrównaną z mocą dokumentów wydawanych przez Centralną Informację. Zdaniem skarżącej, Sąd powinien sam pobrać takie wydruki, a nie wyzwać ją do uzupełnienia nieistotnego braku.
Stanowisko NSA
Naczelny Sąd Administracyjny oddalił zażalenie. Zgodnie z art. 58 § 1 pkt 3 PostAdmU sąd odrzuca skargę, jeśli strona nie usunęła w wyznaczonym terminie braków formalnych skargi. Celem tego przepisu jest zdyscyplinowanie strony w celu zapewnienia sprawności postępowania sądowego. Wbrew twierdzeniom wnoszącego zażalenie, niewykazanie dokumentem umocowania do działania w imieniu spółki jest brakiem na tyle istotnym, że uzasadnia zastosowanie art. 58 § 1 pkt 3 PostAdmU. W ocenie Sądu, powyższej wykładni w odniesieniu do dokumentu mającego wykazać umocowanie do działania, w imieniu podmiotu wpisanego do Rejestru Przedsiębiorców KRS, nie zmienia treść art. 4 ust. 4aa KRSU. W świetle przepisów PostAdmU bezpodstawne jest twierdzenie, że możliwość samodzielnego pobrania przez sąd wydruku komputerowego aktualnych informacji o podmiotach wpisanych do KRS, nie uprawnia sądu do wezwania do uzupełnienia braku w postaci odpisu z KRS. Zgodnie z art. 29 PostAdmU, przedstawiciel ustawowy lub organ albo osoby, o których mowa w art. 28 PostAdmU, w tym osoby prawne, mają obowiązek wykazać swoje umocowanie dokumentem przy pierwszej czynności w postępowaniu. NSA podkreślił, że to na stronie spoczywa obowiązek wykazania nie tylko umocowania do działania w imieniu spółki konkretnych osób wchodzących w skład organu zarządzającego, ale i sposobu jej reprezentacji w przypadku zarządu wieloosobowego. Zatem Sąd nie miał obowiązku poszukiwać takich informacji we własnym zakresie (zob. postanowienie NSA z 18.8.2020 r., II GZ 208/20, Legalis). Zdaniem NSA nie można również uznać, że są to fakty znane sądowi z urzędu.
Postanowienie NSA z 1.2.2022 r., III FZ 861/21
