Nowe zasady zawierania umów na czas określony
Od 22.2.2016 r. wejdą w życie znowelizowane przepisy Kodeksu pracy dotyczące umów o pracę na czas określony. Najważniejsze zmiany są następujące:
– Maksymalny czas obowiązywania jednej umowy na czas określony to 33 miesiące. Również łączny okres zatrudnienia na podstawie kilku umów na czas określony nie będzie mógł przekraczać 33 miesięcy przy jednoczesnym ograniczeniu liczby zawartych umów do trzech. Naruszenie tych zasad oznaczać będzie automatyczne zatrudnienie pracownika na czas nieokreślony.
– Ograniczenia nie będą obowiązywać, jeżeli zawarcie umowy zaspakajać będzie rzeczywiste, okresowe zapotrzebowania na pracę i będzie niezbędne w tym zakresie w świetle wszystkich okoliczności zawarcia umowy, a pracodawca wskaże po swojej stronie obiektywne przyczyny uzasadniające zawarcie takiej umowy. Ponadto ograniczeń nie będzie się stosować również do umów na zastępstwo i zawieranych w celu wykonania prac dorywczych lub sezonowych.
– Okresy wypowiedzenia umów na czas określony będą analogiczne jak przy wypowiadaniu umów na czas nieokreślony, tj. dwa tygodnie, miesiąc oraz trzy miesiące. Nadal przy wypowiadaniu takich umów nie będzie trzeba wskazywać przyczyny wypowiedzenia, stąd też co do zasady sąd nie będzie miał prawa badać zasadności rozwiązania takich umów.
– Zlikwidowane zostaną umowy zawierane na czas wykonania określonej pracy.
– Wprowadzono możliwość zawarcia kolejnej umowy na okres próbny, jeżeli pracownik ma zostać zatrudniony przy wykonywaniu innej pracy, a jeśli miałby wykonywać tę samą pracę – po upływie trzech lat od rozwiązania poprzedniej umowy o pracę.
– Nowelizacja potwierdza również prawo pracodawcy do jednostronnego zwolnienia pracownika z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia umowy.
Zmiany w uprawnieniach rodzicielskich
Od 2.1.2016 r. wejdzie w życie ustawa z 24.7.2014 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw.
Zmiany polegają na zlikwidowaniu dodatkowego urlopu macierzyńskiego i dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, przy jednoczesnym wydłużeniu urlopu rodzicielskiego – urlop rodzicielski będzie wynosił 32 tygodnie – przy urodzeniu jednego dziecka przy jednym porodzie, a 34 tygodnie w pozostałych przypadkach. Łączny okres, w którym możliwe będzie łączenie urlopu rodzicielskiego z pracą w niepełnym wymiarze czasu pracy, wynosić będzie 64 tygodnie – przy urodzeniu jednego dziecka przy jednym porodzie, a 68 tygodni w pozostałych przypadkach. Nowelizacja wydłuża także czas, w którym ojcowie będą mogli wykorzystać urlop ojcowski, z pierwszego roku życia dziecka, do ukończenia przez nie 24 miesięcy. Wydłuża również z 14 do 21 dni czas na złożenie przez pracownika wniosku o udzielenie urlopów rodzicielskiego i wychowawczego. Urlopy rodzicielskie i wychowawcze można będzie wykorzystywać aż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy sześć lat.
Prawo restrukturyzacyjne
Od 1.1.2016 r. wejdzie w życie ustawa z 15.5.2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne (Dz.U. poz. 978), mająca na celu wprowadzenie skutecznych instrumentów pozwalających na przeprowadzenie restrukturyzacji przedsiębiorstwa dłużnika i zapobieżenie jego likwidacji. Ma ona zachęcić przedsiębiorców, by pomimo złej kondycji finansowej decydowali się na kontynuowanie działalności.
Nowa ustawa wprowadza cztery rodzaje postępowań restrukturyzacyjnych: postępowanie o zatwierdzenie układu, przyspieszone postępowanie układowe, postępowanie układowe oraz postępowanie sanacyjne – najbardziej zbliżone do postępowania likwidacyjnego. Ustawa przewiduje wiele instrumentów ochronnych dla przedsiębiorcy, jak chociażby art. 300, zgodnie z którym otwarcie postępowania sanacyjnego wpływa na stosunki pracy i w zakresie praw oraz obowiązków pracowników i pracodawcy wywołuje takie same skutki jak ogłoszenie upadłości. W praktyce oznacza to, że w okresie trwania postępowania sanacyjnego pracodawca będzie zwolniony z obowiązku przeprowadzania konsultacji zamiaru wypowiedzenia umów o pracę z zakładową organizacją związkową, przestrzegania ochrony przedemerytalnej i ochrony w trakcie usprawiedliwionej nieobecności w pracy. Ponadto będzie miał możliwość rozwiązywania umów o pracę w okresie ciąży czy urlopu macierzyńskiego.
Zgodnie z art. 314 ustawy, w niektórych sytuacjach plan restrukturyzacyjny będzie musiał dodatkowo wskazywać zasady zwalniania pracowników, a w szczególności: liczbę pracowników objętych zamiarem zwolnienia, okres, w którym nastąpi takie zwolnienie, proponowane kryteria zwalniania pracowników, mienie podlegające zbyciu oraz umowy, od których zarządca zamierza odstąpić.
Wymienione instrumenty mają umożliwić pracodawcy poprawę jego sytuacji finansowej i uniknięcie likwidacji, co w konsekwencji może uchronić przynajmniej część pracowników przed utratą pracy.
Ustawa zakłada ponadto kompleksową nowelizację ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze. Między innymi syndyk będzie mógł odstąpić z dniem ogłoszenia upadłości od umowy o zakazie konkurencji, o której mowa w art. 1012 KP, bez prawa do odszkodowania. W przypadku sprzedaży przedsiębiorstwa upadłego odpowiedzialność za zobowiązania upadłego z umowy o zakazie konkurencji przejdzie w całości na nabywcę przedsiębiorstwa, chyba że syndyk wcześniej odstąpił od umowy.
