W dniach 7–9.9.2018 r. w Spale odbyły się VI Wrześniowe Spotkania z Prawem Pracy zorganizowane przez Katedrę Prawa Pracy Uniwersytetu Łódzkiego przy wsparciu Katedry Prawa Ubezpieczeń Społecznych i Polityki Społecznej.
Tej wpisanej już w coroczny harmonogram wydarzeń naukowych konferencji, skierowanej do młodych (ciałem i duchem) adeptów prawa pracy i prawa ubezpieczeń społecznych, niezmiennie przyświecają idee: odformalizowanych spotkań naukowych, aktualności poruszanych zagadnień, zarówno naukowych, jak i dydaktycznych, nieskrępowanej dyskusji oraz integracji w otoczeniu natury. W tym roku do tradycyjnego komitetu organizacyjnego, który tworzą dr Izabela Florczak, dr Anna Piszczek, dr hab. Krzysztof Stefański oraz Barbara Muszyńska (a także oczywiście Emi – konferencyjny labrador), dołączyła dr Marta Otto (UŁ). Mentorem Wrześniowych Spotkań z Prawem Pracy niezmiennie pozostaje ich pomysłodawca – Kierownik Katedry Prawa Pracy UŁ prof. dr hab. Zbigniew Góral. Szóste Wrześniowe Spotkania z Prawem Pracy zostały objęte patronatem JM Rektora Uniwersytetu Łódzkiego prof. dra hab. Antoniego Różalskiego, Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Kancelarii Fortak & Karasiński Radcowie Prawni Sp. p. Jak co roku patronat medialny objął Monitor Prawa Pracy.
Tematyka tegorocznej edycji Wrześniowych Spotkań obejmowała zagadnienia związane ze skutkami geograficznego przemieszczania się pracowników. Wprowadzenie do dyskusji i warsztaty o delegowaniu pracowników przeprowadzili dr Marta Otto (UŁ) oraz dr Marcin Wujczyk (UJ) w ramach panelu „Na roboty czy na saksy? Przyszłość delegowania pracowników w ramach UE”. Po omówieniu najnowszych regulacji oraz tendencji orzeczniczych związanych z tą tematyką prowadzący podzielili uczestników na grupy, które miały za zadanie opracować określone zagadnienia szczegółowe. Początkowy dystans do samodzielnej pracy przerodził się ostatecznie w zapał. Prezentowanie wniosków poszczególnych grup na forum doprowadziło do wspólnego szukania przez uczestników najlepszego modelu regulacji prawnych, z punktu widzenia zrekompensowania pracownikom konieczności wyjazdu. W toku dyskusji były poruszane także kwestie związane z kształtowaniem wynagrodzeń pracowników delegowanych oraz zasadnością obejmowania ich regulacjami układów zbiorowych pracy obowiązującymi w kraju przyjazdu. Zaproponowana przez prowadzących warsztatowa forma panelu pobudziła kreatywność uczestników oraz wzmogła ich zainteresowanie omawianą tematyką.
Czekająca na rychłe wejście w życie tzw. Konstytucja dla nauki1 skłoniła organizatorów do stworzenia uczestnikom konferencji możliwości bliższego zapoznania się z jej regulacjami. W panelu „Podróż w nieznane, czyli Konstytucja dla nauki” Michał Skóra (URz) podjął się zadania zaprezentowania najważniejszych założeń nowej regulacji. Podczas dyskusji, która wywiązała się po prezentacji, jej uczestnicy wyrażali przede wszystkim obawy związane z brakiem znajomości przepisów wykonawczych do ustawy (które nie zostały przedstawione wraz z nią samą), niepewnością w zakresie interpretacji nowych przepisów oraz niejasnością związaną z zasadami finansowania nauki.
Jak już wspomniano, tematem przewodnim VI Wrześniowych Spotkań były prawne aspekty migracji zarobkowych. Tym samym nie mogło zabraknąć panelu poświęconego skutkom przemieszczania się pracowników w sferze ubezpieczeń społecznych. Wprowadzenia do dyskusji w ramach panelu „Ubezpieczony w globalnej wiosce – koordynacja zabezpieczenia społecznego – zasady oraz zakres podmiotowy i przedmiotowy” dokonały dr Magdalena Paluszkiewicz (UŁ) oraz dr Karolina Stopka (UWr). Całościowo i systematycznie wyłożyły one zagadnienia związane z koordynacją zabezpieczenia społecznego w Unii Europejskiej. Moderatorem dyskusji, która się następnie wywiązała, była dr Monika Gałwa-Widera (ZUS). Jednym z głównych tematów dyskusji były tendencje do zawężania przez państwa członkowskie UE katalogu świadczeń objętych koordynacją. Inny wątek debaty dotyczył skutków materialnoprawnych wywoływanych przez przepisy unijnego rozporządzenia, w szczególności kwestii, czy od koordynacji zaczynamy przechodzić do częściowej harmonizacji.
Geograficzne przemieszczanie się pracowników wiąże się z koniecznością wprowadzania regulacji prawnych związanych z zatrudnianiem cudzoziemców. Wprowadzenia do dyskusji w ramach panelu „Promised (Po)land – pracownicy zza granicy” podjęli się Łukasz Sztych (PIP) oraz dr Wioletta Witoszko (UwB). Dyskusja w znacznej mierze skupiła się na skomplikowanym charakterze administracyjnoprawnych norm związanych z zatrudnianiem obywateli państw trzecich na terenie Polski, pracy sezonowej oraz skali zjawiska zatrudniania cudzoziemców w naszym kraju. Z racji posiadanego doświadczenia zawodowego Łukasz Sztych przybliżył dodatkowo funkcjonowanie Państwowej Inspekcji Pracy w zakresie kontrolowania legalności zatrudnienia.
W ramach VI Wrześniowych Spotkań po raz pierwszy została zorganizowana sesja posterowa. Wzięli w niej udział dr Ariel Przybyłowicz (UWr) [Czy opiekunowie osób niesamodzielnych podlegają ubezpieczeniu wypadkowemu?]; dr Kamila Naumowicz (UMW) [Granice między monitorowaniem pracowników a ich prawem do prywatności]; Barbara Antczak (UŁ; kancelaria Kancelaria Fortak & Karasiński Radcowie Prawni Sp. p.) [Pełnienie funkcji członka zarządu spółki kapitałowej przez cudzoziemca]; Małgorzata Grześków (UWr) [Pojęcie służby zmilitaryzowanej]; Aleksandra Pietras (UŁ) [Pracoholizm jako zagrożenie dla zdrowia pracownika z perspektywy work-life balance]; Sabina Pochopień (UWr) [Pracownik jako sprawca czynu nieuczciwej konkurencji]; Michał Skóra (URz) [Prawne aspekty zatrudniania osób niepełnosprawnych]; Kinga Piwowarska (KAAFM) [Zalogowani w XXI w. Nowoczesne technologie w prawie pracy]. Sesji posterowej towarzyszyły gorące dyskusje, a jej pozytywny odbiór przez uczestników przerósł oczekiwania organizatorów. Sesja posterowa daje doskonałą możliwość skonfrontowania swoich poglądów z szerokim gronem odbiorców. Ta zorganizowana w ramach Wrześniowych Spotkań stanowiła wspaniały trening przed sesją posterową, jaka jest planowana w ramach XXII Zjazdu Katedr i Zakładów Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych [Zatrudnienie w epoce postindustrialnej. 17–18.5.2019 r., Warszawa].
Zwyczajowo punktem kulminacyjnym Konferencji było spotkanie z Mistrzem. Szóste Wrześniowe Spotkania z Prawem Pracy zaszczyciła swoją obecnością prof. zw. dr hab. Małgorzata Gersdorf, Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego. Spotkanie to rozpoczęło się i zakończyło spontanicznymi owacjami na stojąco, którym Pani Profesor Małgorzata Gersdorf, z właściwą sobie bezpośredniością i skromnością, stanowczo się sprzeciwiała. Aktualny kontekst spowodował, że głównym tematem Spotkania z Mistrzem była tematyka związana z wartościami demokratycznymi, sposobami walki o nie i potrzebą nauczycieli akademickich zaszczepiania tych wartości u studentach. Pani Profesor Małgorzata Gersdorf postulowała, aby środowisko naukowe było rzecznikiem rządów prawa. Opowiadając o swojej ścieżce naukowej, Pani Profesor podkreśliła korzyści związane z łączeniem uprawiania prawa w teorii z jego stosowaniem w praktyce. Wskazała, że „prawo jest nauką rzemieślniczą z koniecznością zaszczepiania jej wyników w praktyce”. Odjeżdżając z naręczem kwiatów od organizatorów i uczestników, Pani Profesor pozostawiła po sobie wrażanie, że zarówo w pracy, jak i w życiu zawsze warto walczyć o wartości, które się wyznaje.
Wrześniowe Spotkania z Prawem Pracy to nie tylko część naukowa. Przywiązując dużą wagę do integracji środowiska, Organizatorzy starali się zapewnić również inne atrakcje. Pierwszego wieczoru, po wspólnie przygotowanej kolacji, odbyły się nocne podchody. Podzieleni na dwie grupy uczestnicy mieli dużą frajdę z uczestnictwa w grze terenowej, której wynik w drodze negocjacji został ustalony na remis. Drugiego dnia uczestnicy bawili się na imprezie, której tematyka pozostawała zgodna z tematem przewodnim Spotkań. Podczas zabawy pod hasłem „Internaszynal I`mpreza” w udekorowanej tematycznie sali spotkać można było Bawarczyka, Hiszpanki, Francuzki, Hawajki, marynarza, kowbojkę, przybyszów z dalekiego wschodu a nawet… polskiego turystę. Wejście na salę było możliwe wyłącznie za okazaniem biletu lotniczego, który wręczała stewardesa (członek personelu pokładowego WSPP Airlines). Pozanaukowym atrakcjom Wrześniowych Spotkań przyświeca zawsze dewiza „nie samą pracą żyje człowiek”.
Szóste Wrześniowe Spotkania z Prawem Pracy przyniosły, jak zawsze, wiele ciekawych dyskusji i ważnych spostrzeżeń. Wzięło w nich udział niemalże pięćdziesiąt osób z kilkunastu jednostek naukowych. Odformalizowana atmosfera co roku sprzyja nie tylko swobodnej wymianie poglądów, ale również, tak ważnej z punktu widzenia wyzwań naukowych, integracji środowiska. Organizatorzy pragną podziękować Uczestnikom za ich zaangażowanie widoczne na wielu płaszczyznach i wyrazić nadzieję, że w co najmniej tak licznym gronie wszyscy spotkają się we wrześniu 2019 r.
dr Izabela Florczak, adiunkt w Katedrze Prawa Ubezpieczeń Społecznych i Polityki Społecznej, Uniwersytet Łódzki
Barbara Muszyńska, doktorantka w Katedrze Prawa Pracy, Uniwersytet Łódzki
1 Ustawa z 20.7.2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U. poz. 1668).
