Nowe zasady przyjmowania cudzoziemców do pracy sezonowej i krótkookresowej

Trwają prace nad zmianami w przepisach rozszerzającymi katalog zezwoleń na pracę dla cudzoziemców. Zostanie wprowadzone nowe zezwolenie na pracę sezonową. O takie zezwolenie ubiegać się będzie mógł cudzoziemiec wykonujący w Polsce pracę, która zależna jest od pory roku, w sektorach, w których zapotrzebowanie na siłę roboczą jest większe w niektórych okresach roku, jeżeli czas wykonywania pracy nie będzie przekraczać ośmiu miesięcy w roku kalendarzowym.

Zezwolenie na pracę sezonową będzie wydawane przez starostę właściwego ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi (a nie przez wojewodę, tak jak obecnie wszystkie pozostałe rodzaje zezwoleń na pracę). Jednym z warunków jego wydania będzie uprzednie uzyskanie przez pracodawcę tzw. informacji starosty potwierdzającej brak kandydatów na dane stanowisko wśród polskich osób bezrobotnych (jednak obywatele niektórych krajów będą zwolnieni z tego wymogu).

Nowelizacja przewiduje utrzymanie uproszczonej procedury zatrudniania cudzoziemców na podstawie oświadczeń rejestrowanych w urzędzie pracy (obecnie ma ona zastosowanie do obywateli Ukrainy, Białorusi, Rosji, Armenii, Gruzji i Mołdawii). Procedura ta będzie dostępna dla obywateli krajów określonych w odpowiednim rozporządzeniu wykonawczym, a także dla określonych zawodów (również wskazanych w odpowiednim rozporządzeniu wykonawczym), niezależnie od obywatelstwa pracownika. Zasady rejestracji oświadczeń zostaną doprecyzowane i zaostrzone – urzędy pracy uzyskają m.in. uprawnienie do weryfikowania, czy pracodawca rejestrujący oświadczenie faktycznie ma zamiar zatrudnić cudzoziemca, oraz czy pracodawca ten przestrzega przepisów prawa pracy. Czas trwania procedury zostanie wydłużony do maksymalnie 30 dni.

Ważną zmianą jest też wprowadzenie przepisu umożliwiającego ministrowi właściwemu ds. pracy określanie na dany rok kalendarzowy maksymalnej liczby zezwoleń na pracę lub rejestrowanych oświadczeń.

W Sejmie odbyło się pierwsze czytanie projektu. Zmiany w dużym stopniu są podyktowane koniecznością implementacji dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/36/UE. Mają wejść w życie od 1.1.2018 r.

Zmiany w ustawie o cudzoziemcach

Trwają prace nad przepisami poszerzającymi katalog zezwoleń na pobyt czasowy. Planuje się wprowadzenie dwóch nowych zezwoleń, tj. w celu przeniesienia wewnątrz przedsiębiorstwa oraz w celu mobilności długoterminowej w ramach przeniesienia wewnątrz przedsiębiorstwa. Posiadanie zezwolenia w celu przeniesienia wewnątrz przedsiębiorstwa pozwoli cudzoziemcowi pod pewnymi warunkami na wykonywanie pracy w innych krajach UE bez konieczności uzyskiwania dodatkowych zezwoleń na pracę w tych krajach.

Ponadto projekt zakłada wprowadzenie nowego rodzaju zezwolenia na pobyt czasowy i pracę dla pracowników posiadających kwalifikacje zawodowe, pożądane dla polskiej gospodarki. Będzie to odrębny rodzaj zezwolenia od tzw. niebieskiej karty UE. Starający się o ten rodzaj zezwolenia będą zwolnieni od obowiązku złożenia informacji od starosty dot. możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych podmiotu na lokalnym rynku pracy, tzw. testu rynku pracy. Zawody, dla których będzie można uzyskać to zezwolenie, określi rozporządzenie wydane przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej wraz z Ministerstwem Rozwoju. Cudzoziemcy posiadający ten rodzaj zezwolenia czasowego będą mogli ubiegać się o zezwolenie na pobyt stały szybciej, tj. już po czterech latach legalnego pobytu. Proponowane uproszczenie ma przyciągnąć do Polski pożądanych ekspertów, a także elastycznie odpowiadać na zapotrzebowanie rynku pracy.

Nowelizacja przewiduje także inne zmiany, które mają usprawnić procedury pobytowe. Zakłada się m.in. rezygnację z wymogu złożenia umowy zawartej pomiędzy cudzo­ziemcem a pracodawcą. Dotychczasowa praktyka wymuszała na pracodawcach zawieranie licznych aneksów do umów, które zmieniały datę rozpoczęcia pracy, tak aby dopasować się do daty otrzymania zezwolenia na pracę lub zezwolenia na pobyt i pracę. Po zmianach wystarczające będzie złożenie oświadczenia o zamiarze zatrudnienia cudzoziemca.

Ważną zmianę stanowi również odstąpienie od traktowania tzw. testu rynku pracy jako braku formalnego w postępowaniu o udzielenie zezwolenia na pobyt i pracę. Test nadal będzie potrzebny, jednak jego brak na początku postępowania nie będzie powodował odmowy jego wszczęcia. Dotychczas niektóre urzędy wojewódzkie wzywały do załączenia go w ciągu siedmiu dni pod rygorem odmowy wszczęcia postępowania. Po zmianach cudzoziemcy będą mogli dołączyć wyniki testu rynku pracy już w trakcie toczącego się postępowania.

Trwają prace nad projektem zmian. Zmiany mają wejść w życie od 1.1.2018 r.

Zmiany w uprawnieniach rodzicielskich

Projekt nowelizacji Kodeksu pracy przewiduje wprowadzenie skróconego czasu pracy do siedmiu godzin na dobę dla pracowników, którzy pełnią opiekę nad dzieckiem do lat 10. Jeżeli oboje z rodziców lub opiekunów takiego dziecka będą zatrudnieni, wtedy z uprawnień będzie mógł skorzystać tylko jeden z rodziców lub opiekunów. Natomiast za nieprzepracowany czas ustawodawca przewiduje zachowanie prawa do wynagrodzenia pomimo zmniejszenia z tego powodu wymiaru jego czasu pracy.

W Sejmie odbyło się pierwsze czytanie projektu.

r.pr. Robert Stępień,
starszy prawnik w kancelarii
Raczkowski Paruch

Paulina Szymczak-Kamińska,
aplikant adwokacki, prawnik w kancelarii Raczkowski Paruch