Minimalna stawka godzinowa przy umowach zlecenia
Do Sejmu wpłynął projekt nowelizacji ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. Przewiduje on, że w ramach umowy zlecenia minimalne wynagrodzenie wyniesie 12 zł brutto za godzinę faktycznie wykonanego zlecenia. Miałoby to dotyczyć wyłącznie umów zlecenia, w których określono stawkę godzinową, stanowiącą podstawę do ustalenia wynagrodzenia zleceniobiorcy.
W uzasadnieniu do projektu wskazano, że w Polsce na umowach zlecenia pracuje obecnie około 900 tys. osób. Umowy takie stanowią znaczącą część wszystkich form zatrudnienia, a stosuje się je w dużej mierze w celu obejścia przepisów prawa pracy i obniżenia kosztów zatrudnienia pracowników.
Projekt nadal znajduje się w fazie do zaopiniowania przez Biuro Legislacyjne Kancelarii Sejmu oraz Biuro Analiz Sejmowych co do zgodności z prawem unijnym.
Prezydenckie zmiany dotyczące wieku emerytalnego
Do Sejmu wpłynął projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw przygotowany przez Prezydenta RP. Projekt zakłada przywrócenie poprzedniego wieku emerytalnego – 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn.
Obecny wiek emerytalny został ustalony ustawą z 11.5.2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw. Na jej podstawie, począwszy od 1.1.2013 r., w powszechnym systemie emerytalnym rozpoczął się proces stopniowego podwyższania i zrównywania wieku emerytalnego wynoszącego dotychczas 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn, aż do osiągnięcia dla obu płci wieku 67 lat. Proces ten objął kobiety urodzone po 31.12.1952 r. oraz mężczyzn urodzonych po 31.12.1947 r. Zgodnie z wprowadzonymi zmianami wiek emerytalny kobiet urodzonych w każdym kolejnym kwartale przypadającym po 31.12.1952 r. oraz mężczyzn urodzonych w każdym kolejnym kwartale przypadającym po 31.12.1947 r. jest podwyższany o miesiąc w porównaniu do wieku emerytalnego osób urodzonych w poprzednim kwartale. W przypadku kobiet docelowy wiek emerytalny zostanie osiągnięty z 1.10.2040 r., natomiast w przypadku mężczyzn – z 1.10.2020 r.
Prezydencki projekt ustawy zawiera dwa bloki przepisów: przepisy wprowadzające zmiany w ustawach zmienionych ustawą z 11.5.2012 r. w zakresie mającym bezpośredni związek z wiekiem emerytalnym (stanowiące odwrócenie procesu podwyższenia i zrównania wieku emerytalnego) oraz przepisy przejściowe, regulujące stany faktyczne, jakie nastąpiły w związku z podwyższeniem i zrównaniem wieku emerytalnego, tj. sytuację osób, które w okresie od 1.1.2015 r. do 1.12.2015 r. nabyły prawo do świadczeń na warunkach określonych ustawą z 11.5.2012 r., osób, które w tym okresie osiągnęły wiek emerytalny obowiązujący do 1.1.2013 r., jednak z uwagi na wydłużenie tego wieku nie nabyły prawa do świadczeń, oraz osób pobierających świadczenia, które z dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej zostaną usunięte z systemu emerytalnego.
Najobszerniejsze z propozycji zmian dotyczą ustawy z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Ich istotą jest przywrócenie wieku emerytalnego obowiązującego do 31.12.2012 r., wynoszącego co najmniej 60 lat dla kobiet i co najmniej 65 lat dla mężczyzn.
Projekt został skierowany do zaopiniowania przez Biuro Legislacyjne oraz Biuro Analiz Sejmowych. Projekt nadal jest na etapie opiniowania przez organizacje samorządowe.
Nowe zasady dotyczące umów o praktykę absolwencką
Do Sejmu wpłynął projekt nowelizacji ustawy o praktykach absolwenckich oraz niektórych innych ustaw. Realizuje on Zalecenie Rady UE z 10.3.2014 r. w sprawie ram jakości dla staży (Dz.Urz. UE C Nr 88, s. 1). Ma na celu poprawę jakości staży funkcjonujących na rynku, ułatwienie przechodzenia z etapu zdobywania wykształcenia do etapu życia zawodowego i zwiększenie szansy młodzieży na rynku pracy.
Większość postulatów z Zalecenia Rady jest już odzwierciedlona w ustawie o praktykach absolwenckich, jednak projekt pewne uzupełnia. Kluczową proponowaną zmianą jest wskazanie, że praktyka absolwencka może być odbywana tylko odpłatnie. Nowelizacja określa jednocześnie minimalną wysokość świadczenia pieniężnego, jakie powinien otrzymać praktykant, tj. co najmniej 20% minimalnego wynagrodzenia za pracę. Ma to na celu uniknięcie sytuacji, w której podmiot przyjmujący praktykanta nie wypłaca mu żadnego świadczenia lub jedynie kwotę symboliczną. Projekt zobowiązuje ponadto podmiot przyjmujący na praktykę do wyznaczenia osoby, która będzie pełnić funkcję opiekuna praktykanta. Opiekun ma kierować wykonywaniem zadań przez praktykanta oraz monitorować i oceniać jego postępy. Może on sprawować opiekę maksymalnie nad trzema praktykantami. Co więcej, podmiot przyjmujący na praktykę będzie zobowiązany, niezależnie od tego, czy praktykant wystąpi z takim wnioskiem, do wystawienia mu pisemnego zaświadczenia o odbyciu praktyki.
Projekt został skierowany do zaopiniowania przez Biuro Legislacyjne oraz Biuro Analiz Sejmowych. Projekt obecnie został zwrócony do przedstawiciela wnioskodawców z wnioskiem o uzupełnienie uzasadnienia.
Umowa na piśmie przed rozpoczęciem pracy
Do Sejmu wpłynął projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny, ustawy – Kodeks pracy oraz ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (druk Nr 3839).
Proponowaną zmianą jest wprowadzenie do Kodeksu pracy obowiązku zawarcia z pracownikiem umowy o pracę na piśmie najpóźniej dzień przed rozpoczęciem pracy przez pracownika. W razie niewykonania tego obowiązku pracodawca popełni wykroczenie przeciwko prawom pracownika, za które grozi mu kara grzywny od 1000 zł do 30 000 zł
Projekt nadal znajduje się na etapie pierwszego czytania na posiedzeniu Sejmu.
r.pr. Sławomir Paruch, partner w kancelarii Raczkowski Paruch
Robert Stępień, aplikant radcowski, prawnik w kancelarii Raczkowski Paruch
