Ustawa z 31.7.2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia obciążeń regulacyjnych¹ (nazywana również – Pakiet Przyjazne Prawo) wprowadziła szereg zmian do obowiązujących aktów prawnych. Celem wprowadzenia OgrObcRegU było zmniejszenie obciążeń regulacyjnych oraz ułatwienie działania przedsiębiorcom poprzez uproszczenie, unowocześnienie oraz ujednolicenie przepisów prawa².

Z uwagi na liczbę i charakter wprowadzanych zmian ich wejście w życie zostało rozłożone w czasie – najnowsze zmiany, tj. wprowadzone do Kodeksu cywilnego oraz do ustawy z 30.5.2014 r. o prawach konsumenta³, weszły w życie z dniem 1.1.2021 r.

1) Prawo do popełnienia błędu dla nowych przedsiębiorców

Ustawodawca, ustanawiając OgrObcRegU, znowelizował ustawę z 6.3.2018 r. – Prawo przedsiębiorców⁴ i wprowadził nową instytucję nazwaną w uzasadnieniu projektu OgrObcRegU – prawem do popełnienia błędu. Zgodnie z przyjętą regulacją w przypadku, gdy przedsiębiorca wpisany do CEIDG naruszy przepis prawa związany z wykonywaną działalnością, a właściwy organ wszczyna w związku z tym naruszeniem postępowanie mandatowe lub postępowanie w sprawie nakładania lub wymierzania administracyjnej kary pieniężnej, to kara grzywny ani administracyjna kara pieniężna nie zostaną na takiego przedsiębiorcę nałożone, jeżeli usunie naruszenie lub skutki wywołane tym naruszeniem w wyznaczonym przez organ terminie. W takim przypadku właściwy organ w drodze decyzji odstępuje od nałożenia lub wymierzenia administracyjnej kary pieniężnej i poprzestaje na pouczeniu. Możliwa jest także sytuacja, w której przedsiębiorca nie będzie w ogóle podlegać karze za popełnione wykroczenie lub wykroczenie skarbowe, stanowiące stwierdzone naruszenie przepisów prawa. Opisana powyżej regulacja będzie miała zastosowanie do przedsiębiorcy w okresie 12 miesięcy od dnia podjęcia przez niego działalności gospodarczej po raz pierwszy lub po ponownym podjęciu działalności po przerwie wynoszącej co najmniej 36 miesięcy. Od powyższej zasady w art. 21a ust. 8 PrPrzed ustawodawca przewidział wyjątki, np. prawo do błędu nie ma zastosowania w sytuacji, gdy naruszenie przepisów prawa jest rażące.

2) Ograniczenia w egzekucji z majątku przedsiębiorcy

Nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego wprowadziła m.in. zwolnienie z egzekucji również dla dłużnika będącego osobą fizyczną wykonującą działalność gospodarczą. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 829 pkt 5 KPC nie podlegają egzekucji pieniądze takiego dłużnika niezbędne na utrzymanie dla niego i jego rodziny przez okres dwóch tygodni.

3) Ułatwienia w sukcesji przedsiębiorstwa osoby fizycznej wpisanej do CEIDG

Wprowadzane zmiany przewidują również znaczne ułatwienia w zakresie sukcesji przedsiębiorstw osób fizycznych wpisanych do CEIDG. Zgodnie ze zmianami dokonanymi w ustawie z 5.7.2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej⁵ nabywca takiego przedsiębiorstwa będzie mógł zwrócić się z wnioskiem do odpowiedniego organu administracji publicznej o przeniesienie na niego np. koncesji, zezwoleń itp. wydanych uprzednio dla nabywanego przedsiębiorstwa. Wniosek taki będzie mógł zostać złożony w terminie 3 miesięcy od dnia nabycia przedsiębiorstwa, przy czym nabywca będzie musiał wykazać, że spełnia warunki do uzyskania decyzji i przedłożyć dokumenty potwierdzające ich spełnianie. Dodatkowo wymagane jest oświadczenie, że nabywca przyjmuje wszystkie warunki zawarte w decyzji i zobowiązuje się do realizowania związanych z nią obowiązków. W przypadku nabycia przedsiębiorstwa przez kilka osób do wniosku należy dołączyć pisemną zgodę wszystkich nabywców przedsiębiorstwa na przeniesienie decyzji związanej z przedsiębiorstwem. Warto podkreślić, że jeżeli składający wniosek przedłoży niezbędne dokumenty, to od dnia złożenia wniosku jest zobowiązany do wykonywania obowiązków związanych z decyzją, której przeniesienia żąda.

4) Wydłużenie terminu rozliczenia VAT w imporcie

OgrObcRegU, nowelizując ustawę z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług⁶, wydłużyło termin rozliczenia VAT w imporcie. Artykuł 33a ust. 1 wskazanej ustawy dopuszcza możliwość dokonywania rozliczeń na zasadach ogólnych – importer może rozliczać kwotę podatku należnego z tytułu importu towarów w deklaracji podatkowej składanej za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu importu tych towarów.

5) Ułatwienia dla rzemieślników

Kolejna ważna zmiana dotyczy ułatwień dla rzemieślników. Ustawa rozszerza katalog form prowadzenia działalności gospodarczej dla rzemieślników – od 1.1.2020 r. możliwe jest wykonywanie działalności gospodarczej przez rzemieślników także w formie spółki jawnej, komandytowej, komandytowo-akcyjnej oraz jednoosobowej spółki kapitałowej. Warunkiem jest jednak, aby wspólnicy w takiej spółce mieli kwalifikacje zawodowe w rzemiośle lub byli członkami rodziny – małżonkiem, wstępnymi lub zstępnymi.

6) Ułatwienia dla przedsiębiorców będących osobami fizycznymi

OgrObcRegU wprowadziło zmiany także do Kodeksu cywilnego oraz do PrKonsU. Zmiany te, zgodnie z pierwotnym brzmieniem OgrObcRegU, miały wejść w życie z dniem 1.6.2020 r., jednak z uwagi na wprowadzenie w Polsce stanu epidemii oraz KoronawirusU ich wejście w życie zostało przesunięte na dzień 1.1.2021 r.

Przepisy w znowelizowanym brzmieniu rozszerzają ochronę przysługującą osobom fizycznym – konsumentom – w transakcjach z przedsiębiorcami także na osobę fizyczną – przedsiębiorcę prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą. Dotychczas ochroną konsumencką objęty był jedynie konsument w rozumieniu art. 22¹ KC, a zatem osoba fizyczna dokonująca z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową. Ustawodawca postanowił rozciągnąć ochronę przewidzianą dla słabszej strony stosunku prawnego także na osobę fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą, zawierającą umowę „bezpośrednio związaną z jej działalnością gospodarczą, gdy z treści tej umowy wynika, że nie posiada ona dla niej charakteru zawodowego, wynikającego w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez nią działalności gospodarczej, udostępnionego na podstawie przepisów o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej”.

Osoba fizyczna prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą zawierająca umowę bezpośrednio związaną z jej działalnością gospodarczą, gdy zawierana umowa nie ma dla niej charakteru zawodowego, zyskała ochronę w zakresie:

– niedozwolonych postanowień umownych,

– rękojmi za wady,

– prawa odstąpienia od umowy zawartej na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa.

Powyższej ochrony, zgodnie z art. 70 OgrObcRegU, nie stosuje się do umów zawartych przed dniem 1.1.2021 r.

Paula Kowalska -  aplikant radcowski, Kancelaria RKKW

---

1. Dz.U. poz. 1495 ze zm.; dalej jako: OgrObcRegU.
2. Uzasadnienie do projektu ustawy z 31.7.2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia obciążeń regulacyjnych, dostępne na: www.sejm.gov.pl/Sejm8.nsf/druk.xsp?nr=3622 (sprawdzono: 28.1.2021 r.).
3. T. jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 287 ze zm.; dalej jako: PrKonsU.
4. T. jedn.: Dz.U. z 2021 r. poz. 162 ze zm.; dalej jako: PrPrzed.
5. T. jedn.: Dz.U. z 2021 r. poz. 170 ze zm.
6. T. jedn.: Dz.U. z 2020 r. poz. 106 ze zm.