Ustawa z 13.5.2016 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2016 r. poz. 846)

Od 1.1.2018 r. obowiązkiem przekazywania ewidencji VAT w formie plików JPK (Jednolity Plik Kontrolny) zostali objęci również mikroprzedsiębiorcy w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej zgodnie z art. 6 ust. 2 pkt 2 ww. ustawy.

Ustawa z 27.10.2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r. poz. 2175)

Wskazana ustawa wprowadziła w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: PDOPrU) m.in. następujące zmiany:

1) ograniczenie wysokości kosztów uzyskania przychodów wynikających z umów na określone usługi niematerialne (art. 15e PDOPrU) do wysokości 5% EBIDTA dla kosztów powyżej 3 mln zł;

2) zmiana przepisów przeciwdziałających nadmiernemu finansowaniu podatników długiem (art. 15c i art. 15ca PDOPrU) – obecne przepisy dotyczące tzw. niedostatecznej kapitalizacji referują do wskaźnika EBIDTA i dotyczą również zadłużenia wobec podmiotów niepowiązanych;

3) wprowadzenie tzw. minimalnego podatku dochodowego w odniesieniu do podatników posiadających nieruchomości komercyjne handlowo-usługowe oraz budynki sklasyfikowane jako biurowe, o wartości przekraczającej 10 mln zł (art. 24b i 24c PDOPrU);

4) wyodrębnienie źródła przychodów w postaci zysków kapitałowych oraz rozdzielenie dochodów uzyskiwanych z tego źródła od pozostałych dochodów – art. 7 i 7b PDOPrU;

5) uchylenie zwolnienia dla dochodów z działalności pozarolniczej w części przeznaczonej na działalność rolniczą (uchylenie art. 17 ust. 1 pkt 4e PDOPrU);

6) modyfikacja przepisów dotyczących tzw. kontrolowanych spółek zagranicznych (Controlled Foreign Company – CFC) w państwach stopujących preferencyjne reżimy opodatkowania (art. 24a PDOPrU);

7) zmiany przepisów regulujących funkcjonowanie podatkowych grup kapitałowych (art. 1a i art. 7a updop), m.in. obniżenie wymogu przeciętnej wysokości kapitału zakładowego z 1 mln zł do 500 tys. zł;

8) zmiana zasad opodatkowania związanych z podziałem spółek – m.in. w momencie przyszłego zbycia akcji (udziałów) objętych w spółce przejmującej w wyniku podziału, który nie spełnia warunku dotyczącego przedsiębiorstwa/ZCP, kosztem uzyskania przychodu po stronie wspólnika spółki dzielonej będzie wartość emisyjna tych akcji (udziałów), a nie ich wartość nominalna (art. 15 ust. 1m odpowiednio w wersji po zmianie i przed nią);

9) rozszerzenie tzw. małej klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania (dotychczasowe art. 10 ust. 4 i 4a PDOPrU) o wniesienie aportu w postaci przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części (o których mowa w nowym przepisie art. 12 ust. 4 pkt 25 lit. b) PDOPrU);

10) rozszerzenie regulacji zawartej w art. 14 PDOPrU umożliwiającej organom podatkowym szacowanie wartości transakcji również w przypadku usług;

11) wyłączenie z kosztów uzyskania przychodów w sposób wyraźny kwot wypłacanych tytułem podziału (rozliczenia) wyniku finansowego jednostki (zysku netto) (art. 16 ust. 1 pkt 15a PDOPrU);

12) ograniczenie możliwości zaliczania do kosztów uzyskania przychodów strat z tytułu odpłatnego zbycia wierzytelności uprzednio zaliczonej do przychodów należnych do kwoty uprzednio wykazanego przychodu (art. 16 ust. 1 pkt 39 PDOPrU);

13) ograniczenie możliwości zaliczania do kosztów uzyskania przychodów wierzytelności nieściągalnych (art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a) PDOPrU) i wierzytelności umorzonych (art. 16 ust. 1 pkt 44 PDOPrU) – do kwoty uprzednio wykazanego przychodu;

14) ograniczenie wysokości zaliczanych do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od niektórych wartości niematerialnych i prawnych oraz wydatków z tytułu korzystania z opłat i należności licencyjnych (art. 16 ust. 1 pkt 64a i pkt 73 PDOPrU), gdy uprzednio te wartości niematerialne i prawne lub prawa były własnością podatnika, a następnie zostały przez niego zbyte;

15) doprecyzowanie, iż pod pojęciem nabycia, o którym mowa w art. 16b ust. 1 PDOPrU, rozumie się wyłącznie nabycie wtórne, tj. od innego podmiotu;

16) rozszerzenie zwolnień obejmujących dochody funduszy inwestycyjnych o dochody uzyskiwane z nieruchomości komercyjnych (art. 6 ust. 4–5, art. 17 ust. 1 pkt 57–58 PDOPrU);

17) ograniczenie możliwości odliczenia kosztów odsetek od pożyczek partycypacyjnych – art. 16 ust. 1 pkt 13d ­PDOPrU oraz kosztów odsetkowych przy pewnych działaniach restrukturyzacyjnych (debt push down) – art. 16 ust. 1 pkt 13e PDOPrU;

18) podwyższenie z 3,5 tys. zł do 10 tys. zł limitu jednorazowej amortyzacji środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych (art. 16d ust. 1, art. 16e ust. 1 i 2, art. 16f ust. 3, art. 16g ust. 13, art. 16k ust. 9 PDOPrU);

19) zmiana zakresu zwolnienia od zryczałtowanego podatku od dywidend i niektórych innych przychodów z udziału w zyskach osób prawnych (art. 22 ust. 4 PDOPrU);

20) likwidacja obowiązku wpłacania zaliczek na podatek dochodowy, jeśli zaliczka nie przekracza 1 tys. zł (art. 25 ust. 18 PDOPrU).

Wskazana ustawa wprowadziła również następujące zmiany w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: PDOFizU):

1) zakwalifikowanie przychodów uzyskanych z realizacji praw z pochodnych instrumentów finansowych lub innych praw pochodnych, które zostały otrzymane jako nieodpłatne świadczenie lub świadczenie w naturze (z wyjątkiem realizacji tych praw w ramach programów motywacyjnych) do tego źródła, w ramach którego powstał przychód z tytułu otrzymania pochodnych instrumentów finansowych lub praw pochodnych (art. 10 ust. 4 PDOFizU);

2) wyłączenie z kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych nabytych nieodpłatnie, jeżeli nabycie to korzysta ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn (art. 23 ust. 1 pkt 45a PDOFizU);

3) zakwalifikowanie do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej przychodów z odpłatnego zbycia wierzytelności dotyczącej prowadzonej działalności gospodarczej w wysokości jej wartości wyrażonej w cenie zawartej w umowie (art. 14 ust. 2 pkt 7ca PDOFizU);

4) podwyższenie rocznego limitu dotyczącego stosowania 50% kosztów uzyskania przychodów dla twórców, tj. do kwoty 85 528 zł, z jednoczesnym ograniczeniem stosowania tych kosztów do określonych rodzajów działalności twórczej (art. 22 ust. 9a i 9b PDOFizU);

5) zakwalifikowanie do kosztów uzyskania przychodów, w przypadku zbycia udziałów (akcji), nabytych w wyniku realizacji praw majątkowych albo pochodnych instrumentów finansowych lub praw majątkowych, wartości przychodu, jaki był określony i podlegał opodatkowaniu przy nabyciu zbywanych akcji (art. 22 ust. 1db PDOFizU);

6) podwyższenie z 3,5 tys. zł do 10 tys. zł limitu jednorazowej amortyzacji środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, który umożliwia jednorazowe zaliczenie wydatków na nabycie tych środków lub wartości do kosztów uzyskania przychodów (art. 22d ust. 1, art. 22e ust. 1 i 2, 22f ust. 3, art. 22g ust. 17 oraz art. 22k ust. 9 ­PDOFizU);

7) ograniczenie możliwości zaliczania do kosztów uzyskania przychodów strat z tytułu odpłatnego zbycia wierzytelności uprzednio zaliczonej do przychodów należnych do kwoty uprzednio wykazanego przychodu (art. 23 ust. 1 pkt 34 PDOFizU);

8) doprecyzowanie, że pod pojęciem nabycia, o którym mowa w art. 22b ust. 1 PDOFizU, rozumie się wyłącznie nabycie wtórne (od innego podmiotu);

9) ograniczenie wysokości zaliczanych do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od niektórych wartości niematerialnych i prawnych oraz wydatków z tytułu korzystania z opłat i należności licencyjnych (art. 23 ust. 1 pkt 45c i pkt 64 PDOFizU);

10) rozszerzenie katalogu przychodów (dochodów) z udziału w zyskach osób prawnych;

11) zmiana sposobu ustalania kosztu uzyskania przychodu przy obliczaniu dochodu z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) objętych w związku z podziałem spółek (z wyjątkiem podziału wskazanego w art. 24 ust. 5 pkt 7 ­PDOFizU);

12) doprecyzowanie zasady określania dochodu uzyskanego w wyniku realizacji programów motywacyjnych (art. 24 ust. 11–12a PDOFizU);

13) wyłączenie stosowania przepisów art. 24 ust. 8a ­PDOFizU (wymiana udziałów) i art. 21 ust. 1 pkt 109 PDOFizU (zwolnienie przychodu w związku z aportem przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części), w przypadku gdy wymiana udziałów lub wniesienie wkładu nie wynika z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych (art. 24 ust. 19 i 20 PDOFizU);

14) modyfikacja przepisów dotyczących unikania opodatkowania poprzez tworzenie kontrolowanych spółek zagranicznych (Controlled Foreign Company – CFC) w państwach, które stosują preferencyjne reżimy opodatkowania (art. 30f PDOFizU);

15) wprowadzenie tzw. minimalnego podatku dochodowego w odniesieniu do podatników posiadających nierucho­mości komercyjne (art. 30g oraz art. 23 ust. 1 pkt 65 u PDOFizU);

16) likwidacja obowiązku wpłacania zaliczek na podatek dochodowy, jeśli zaliczka nie przekracza 1 tys. zł (art. 44 ust. 15 i 16 PDOFizU);

17) zmiany w zakresie zwolnień przedmiotowych – art. 21 PDOFizU – likwidacja lub podwyższenie limitów zwolnień oraz wprowadzenie nowych zwolnień;

18) zmiana przepisów w zakresie ulgi rehabilitacyjnej – rozszerzenie kręgu osób uprawnionych do odliczeń – art. 26 ust. 7a oraz podwyższenie progu dochodu, do którego podopiecz­nemu przysługuje ulga – art. 26 ust. 7e ­PDOFizU;

19) podwyższenie tzw. kwoty wolnej od podatku z 1.188 zł (dla podstawy obliczenia podatku nie wyższej niż 6.600 zł) do wysokości 1.440 zł (dla podstawy obliczenia podatku nie wyższej niż 8.000 zł), z jednoczesnym utrzymaniem degresywnej kwoty zmniejszającej podatek;

20) zmiana terminu zawiadomienia o rezygnacji z opodatkowania dochodów z działów specjalnych produkcji rolnej według jednolitej 19% stawki podatku – z 30 listopada roku poprzedzającego rok podatkowy na 20 stycznia roku podatkowego (art. 9a ust. 8 PDOFizU).

Zmiany wprowadzone ww. ustawą weszły w życie od stycznia 2018 r.

Opracowanie: Aleksandra Tylenda, doradca podatkowy i starszy konsultant w MDDP