Ustawa z 16.12.2016 r. o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego przedsiębiorców
Celem ustawy jest poprawa warunków prawnych wykonywania działalności gospodarczej w Polsce. Ułatwienia polegają w szczególności na redukcji niektórych obowiązków administracyjnych, doprecyzowaniu zagadnień wywołujących wątpliwości interpretacyjne oraz zmniejszeniu uciążliwości kontroli.
Ustawa wprowadza zmiany w wielu obszarach, m.in. w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej, w prawie pracy i ubezpieczeń społecznych, w Prawie budowlanym, Kodeksie cywilnym, Kodeksie spółek handlowych i prawie ochrony środowiska.
Wśród znaczących zmian należy wyróżnić nowe mechanizmy ułatwiające przedsiębiorcom interpretację przepisów prawa i możliwość zapewnienia ochrony bez konieczności występowania z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej. Nowe zasady w tym zakresie wprowadzane są do ustawy Ordynacja podatkowa (dalej: OrdPU) oraz ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.
Novum są „objaśnienia podatkowe” wprowadzone do OrdPU. Objaśnienia wydawane przez ministra właściwego ds. finansów publicznych mają dotyczyć praktycznych aspektów stosowania prawa podatkowego i uwzględniać orzecznictwo sądów, TK oraz TSUE. Objaśnienia podatkowe będą zamieszczane w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie MF.
Kolejną nowością mającą zapewnić przedsiębiorcom ochronę jest możliwość powołania się na utrwaloną praktykę interpretacyjną. Pojęcie to wprowadzone jest zarówno do OrdPU, jak i do ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Przez utrwaloną praktykę interpretacyjną rozumie się wyjaśnienia zakresu i sposobu stosowania przepisów prawa podatkowego, dominujące w interpretacjach indywidualnych wydawanych w takich samych stanach faktycznych lub w odniesieniu do takich samych zdarzeń przyszłych oraz w takim samym stanie prawnym, w trakcie okresu rozliczeniowego, do którego referuje podatnik oraz w okresie 12 miesięcy przed rozpoczęciem tego okresu.
Do ustawy o swobodzie działalności gospodarczej wprowadzono również nowe uregulowania w zakresie kontroli prowadzonej u przedsiębiorców. Wszczęcie kontroli będzie poprzedzone przeprowadzeniem analizy prawdopodobieństwa naruszenia prawa w ramach wykonywania działalności gospodarczej.
Ustawa weszła w życie z 1.1.2017 r.
Dz.U. z 2016 r. poz. 2255
Zmiany w Kodeksie karnym skarbowym wprowadzone ustawą z 1.12.2016 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw
Ustawą nowelizującą przepisy ustawy o podatku od towarów i usług wprowadzono również znaczące zmiany w przepisach Ordynacji podatkowej oraz Kodeksu karnego skarbowego (dalej: KS).
Nowelizacja KKS polega m.in. na:
1) podwyższeniu kar za wystawienie lub posługiwanie się nierzetelnymi fakturami (art. 62 KKS).
Od 1.1.2017 r. w miejsce dotychczasowej kary grzywny do 240 stawek dziennych (tj. maksymalnie do 5,919,998 zł) możliwe jest orzeczenie wobec sprawcy kary grzywny do 720 stawek dziennych (tj. maksymalnie do kwoty 19.198.080 zł w 2017 r.) albo kary pozbawienia wolności do lat 5 albo obu tych kar łącznie.
Ponadto, jeżeli podatek wynikający z nierzetelnych faktur będzie tzw. dużej wartości (w 2017 r. – 1 000 000 zł) możliwe będzie zastosowanie nadzwyczajnego obostrzenia kary.
2) wprowadzeniu podstawy odpowiedzialności wspólników za uszczuplenia podatku przez spółkę cywilną.
Zmiana polega na wprowadzenia do KKS podstawy do pociągnięcia do odpowiedzialności karnej skarbowej za zobowiązania z tytułu podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego wspólników spółki cywilnej czy też osób zajmujących się sprawami gospodarczymi tej spółki.
3) wprowadzeniu kary za brak komunikacji elektronicznej z urzędem.
Od 1.1.2017 r. odpowiedzialnością karną skarbową zagrożone jest również naruszenie obowiązku przekazywania organom podatkowym określonych deklaracji (informacji) oświadczeń drogą elektroniczną.
Naruszenie tych obowiązków stanowić ma wykroczenie skarbowe zagrożone karą grzywny od 200 zł do 40 000 zł.
Dz.U. z 2016 r. poz. 2024
Ustawa z 15.11.2016 r. o zmianie ustawy o podatku od sprzedaży detalicznej
Tak zwany „podatek handlowy” zawieszony do 1.1.2018 r.
Ustawa o zmianie ustawy o podatku od sprzedaży detalicznej odraczająca stosowanie przepisów ustawy do przychodów ze sprzedaży detalicznej osiągniętych od 1.1.2018 r. to reakcja ustawodawcy na skargę Komisji Europejskiej, która wszczęła postępowanie w sprawie obowiązującego w Polsce od początku września podatku od handlu detalicznego i wezwała Polskę do zawieszenia jego stosowania. W ocenie KE progresywne stawki podatku oparte na wielkości przychodów przyznają przedsiębiorstwom o niskich przychodach przewagę nad ich konkurentami, co może stanowić pomoc publiczną.
Przepisy ustawy o sprzedaży detalicznej będą stosowane do przychodów ze sprzedaży osiągniętych od 1.1.2018 r., a zatem nie mają zastosowania do przychodów ze sprzedaży detalicznej osiągniętych w okresie od września 2016 r. do grudnia 2017 r.
Ustawa weszła w życie 22.12.2016 r.
Dz.U. z 2016 r. poz. 2099
Obwieszczenie Ministra Rozwoju i Finansów z 29.12.2016 r. w sprawie wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych
Od 1.1.2017 r. do 30.6.2017 r. wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych wynosi 9,50% w stosunku rocznym – tym samym dotychczasowa wysokość odsetek została utrzymana. Odsetki te naliczane są w trybie przepisów ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych, której przepisy stanowią lex specialis wobec uregulowań Kodeksu cywilnego.
Odsetki tego rodzaju mogą być naliczone przez wierzyciela dłużnikowi, który opóźnił się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, przy czym transakcja była zawarta w tzw. obrocie profesjonalnym. Transakcja handlowa to umowa, której przedmiotem jest odpłatna dostawa towaru lub odpłatne świadczenie usługi, jeżeli strony (przedsiębiorcy, osoby wykonujące wolny zawód i inni) zawierają ją w związku z wykonywaną działalnością.
Dziennik Urzędowy Rzeczypospolitej Polskiej Monitor Polski z 2017 r. poz. 10
Rozporządzenie Rady Ministrów z 3.10.2016 r. w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych (dalej: KŚT)
Główny Urząd Statystyczny opracował nową Klasyfikację Środków Trwałych (KŚT 2016). Klasyfikacja została dostosowana m.in. do zmian wprowadzanych do Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) oraz modyfikacji przepisów dotyczących ewidencji gruntów i budynków – zmiany objęły m.in. powiązania odnoszące się do Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB).
Dotychczasowa Klasyfikacja Środków Trwałych (KŚT 2010) obowiązywała od 1.1.2011 r.
KŚT 2016 w okresie od 1.1.2017 r. do 31.12.2017 r. będzie funkcjonowała równolegle z KŚT 2010, wydaną rozporządzeniem Rady Ministrów z 10.12.2010 r. (Dz.U. poz.1622).
Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT 2010) będzie stosowana do 31.12.2017 r. w następujących sprawach:
– podatkowych, o których stanowi ustawa z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) oraz ustawa z 15.2.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2014 r. poz. 851 z późn. zm.);
– ewidencji i sprawozdań, o których stanowi ustawa z 29.9.1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2016 r. poz. 1047);
– dotyczących przekazywania danych, wykorzystywanych dla celów statystycznych, o których stanowi ustawa z 29.6.1995 r. o statystyce publicznej.
W pozostałych sprawach będą stosowane jednocześnie dwie wersje Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT 2010 i KŚT 2016).
Rozporządzenie weszło w życie 1.1.2017 r.
Dz.U. z 2016 r. poz. 1864
Rozporządzenie Rady Ministrów z 9.9.2016 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2017 r.
Od 1.1.2017 r. minimalne wynagrodzenie za pracę dla pracownika zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy wynosi 2000 zł. Zaktualizowana wartość ma znaczenie nie tylko w obszarze prawa pracy – liczne opłaty i wskaźniki referują do minimalnego wynagrodzenia za pracę i stanowią jego pochodną.
Dz.U. z 2016 r. poz. 1456
Rozporządzenia wydane na podstawie ustawy o podatku od towarów i usług
Z dniem 1.1.2017 r. obowiązują liczne rozporządzenia wydane na podstawie ustawy o podatku od towarów i usług.
Nowe wzory formularzy mających zastosowanie do ustawy o VAT
Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z 27.12.2016 r. w sprawie wzorów deklaracji dla podatku od towarów i usług
Określa nowe wzory deklaracji dla podatku od towarów i usług wraz z objaśnieniami:
– VAT-7(17), VAT-8(8), VAT-9M(7), które stosuje się, począwszy od rozliczenia za styczeń 2017 r.,
– VAT-7K(11), które stosuje się, począwszy od rozliczenia za pierwszy kwartał 2017 r.
Dotychczasowe wzory deklaracji mogą być stosowane nie dłużej niż do rozliczenia za ostatni okres rozliczeniowy 2017 r.
Dz.U. z 2016 r. poz. 2273
Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z 27.12.2016 r. w sprawie informacji podsumowującej o dokonanych wewnątrzwspólnotowych transakcjach
Określa nowe wzory:
– informacji podsumowującej o dokonanych wewnątrzwspólnotowych transakcjach oraz objaśnienia do tej informacji – VAT-UE(4),
– korekty informacji podsumowującej o dokonanych wewnątrzwspólnotowych transakcjach wraz z objaśnieniami VAT-UEK(4).
Wzory te stosuje się, począwszy od rozliczenia za styczeń 2017 r. Dotychczasowe wzory mogą być stosowane nie dłużej niż do rozliczenia za czerwiec 2017 r., z tym że wzory stosuje się tylko do rozliczeń za okresy miesięczne.
Dz.U. z 2016 r. poz. 2268
Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z 27.12.2016 r. w sprawie wzoru informacji podsumowującej w obrocie krajowym
Określa nowy wzór informacji podsumowującej/korekty informacji podsumowującej w obrocie krajowym VAT-27(2), który stosuje się, począwszy od rozliczenia za styczeń 2017 r. Dotychczasowy wzór może być stosowany nie dłużej niż do rozliczenia za czerwiec 2017 r., z tym że wzór stosuje się tylko do rozliczeń za okresy miesięczne.
Dz.U. z 2016 r. poz. 2269
Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z 27.12.2016 r. w sprawie wzorów dokumentów związanych z rejestracją podatników w zakresie podatku od towarów i usług
Określa nowe wzory:
– zgłoszenia rejestracyjnego w zakresie podatku od towarów i usług – VAT-R(13),
– potwierdzenia zarejestrowania podmiotu jako podatnika VAT – VAT-5(2),
– potwierdzenia zarejestrowania podmiotu jako podatnika VAT UE – VAT-5UE(2),
– zgłoszenia o zaprzestaniu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług – VAT-Z(5).
Dotychczasowe wzory mogą być stosowane nie dłużej niż do 30.6.2017 r.
Dz.U. z 2016 r. poz. 2301
Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z 29.12.2016 r. w sprawie wzoru wniosku w sprawie kaucji gwarancyjnej
Określa w nim wzór wniosku w sprawie kaucji gwarancyjnej składanego w przypadku przyjęcia, przedłużenia terminu ważności, podwyższenia wysokości, zmiany formy oraz zwrotu kaucji gwarancyjnej druk VAT-28(2).
Dz.U. z 2016 r. poz. 2303
Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z 29.12.2016 r. w sprawie wzorów upoważnienia do przekazywania organom podatkowym lub organom kontroli skarbowej informacji o wszystkich transakcjach dokonywanych na rachunku oraz oświadczenia o cofnięciu tego upoważnienia
Określa wzór:
– upoważnienia do przekazywania organom podatkowym lub organom kontroli skarbowej informacji o wszystkich transakcjach dokonywanych na rachunku, o którym mowa w art. 105b ust. 1 pkt 4 VATU – UPR-1,
– oświadczenia o cofnięciu upoważnienia do przekazywania organom podatkowym lub organom kontroli skarbowej informacji o wszystkich transakcjach dokonywanych na rachunku, o którym mowa w art. 105b ust. 1 pkt 4 VATU – UPR-2.
Dz.U. z 2016 r. poz. 2272
Zmiany w zakresie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień
Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z 16.12.2016 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących
Zwolnienie niektórych grup podatników i niektórych czynności z obowiązku prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących zostało utrzymane do końca 2017 r. Rozporządzenie określa również warunki korzystania ze zwolnień.
Dz.U. z 2016 r. poz. 2177
Opracowanie: Małgorzata Ronatowicz,
radca prawny, starszy konsultant w MDDP
Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy
