Ustawa z 7.4.2017 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego oraz niektórych innych ustaw
1.6.2017 r. w życie weszła znacząca nowelizacja [dalej: ustawa] ustawy Kodeks postępowania administracyjnego [dalej: KPA].
Ustawa w znacznym stopniu modyfikuje instytucje uregulowane w KPA (tj. zasady ogólne postępowania administracyjnego, regulację dotyczącą środków przeciwdziałania bezczynności organu oraz przewlekłości proceduralnej – w nowym stanie prawnym tzw. ponaglenie, postępowanie wyjaśniające – w obu instancjach), a także wybrane przepisy dotyczące terminów, doręczeń, decyzji i odwołań w postępowaniu administracyjnym, jak również wprowadza instytucje dotychczas KPA nieznane.
Jak wynika z wyjaśnień Ministerstwa Rozwoju, współautora nowelizacji, nowelizacja KPA ma usprawnić działania administracji, a jednocześnie ułatwić organom reagowanie na zmieniające się oczekiwania społeczne, co odzwierciedlają 3 zasadnicze cele ustawy:
1) przyspieszenie postępowań administracyjnych;
2) wprowadzenie ram dla bardziej partnerskich relacji między administracją a obywatelami;
3) zapewnienie adekwatności administracyjnych kar pieniężnych do przypadków naruszenia prawa.
Nowe instytucje wprowadzane do KPA to przede wszystkim:
1) mediacja (art. 96a–96n znowelizowanego KPA) wraz z towarzyszącymi rozporządzeniami regulującymi przeprowadzenie mediacji,
2) milczące załatwienie sprawy (art. 122a–122g znowelizowanego KPA) – nowa, alternatywna wobec decyzji administracyjnej prawna forma rozstrzygnięcia (załatwienia) przez organ administracji sprawy indywidualnej,
3) zrzeczenie się odwołania (art. 127a znowelizowanego KPA) – możliwość przyspieszenia uzyskania decyzji ostatecznej, które jednocześnie skutkuje brakiem możliwości zaskarżenia decyzji do WSA,
4) postępowanie uproszczone (art. 163b–163g znowelizowanego KPA) – w określonych przypadkach możliwe jest prowadzenie postępowania uproszczonego, w którym ograniczony jest formalizm czynności podejmowanych w jego toku (np. ograniczony zakres postępowania dowodowego),
5) administracyjne kary pieniężne (art. 189a–189k znowelizowanego KPA) – ogólne zasady dotyczące sankcji finansowych nakładanych decyzją administracyjną i tzw. dyrektywy wymiaru kary,
6) europejska współpraca administracyjna (art. 260–260g znowelizowanego KPA) – określenie sposobu udzielania pomocy innym organom państw członkowskich EU.
W konsekwencji wprowadzenia powyższych uregulowań do KPA zmianie uległ również zakres zastosowania tej ustawy, który – według obecnego brzmienia art. 1 – reguluje różne rodzaje postępowań wymienionych w zmienionym art. 1 pkt 1–4 KPA, a ponadto nakładanie lub wymierzanie administracyjnych kar pieniężnych lub udzielanie ulg w ich wykonaniu oraz tryb europejskiej współpracy administracyjnej.
Nowelizacja KPA wprowadziła także pewne zmiany w innych ustawach, m.in. w Prawie o postępowaniu przed sądami administracyjnymi [dalej: PPSA]. Ustawa dodaje w PPSA nowy środek, z którym może wystąpić strona do sądu administracyjnego – sprzeciw. Sprzeciw przysługuje w sprawach, w których postępowanie administracyjne zostało zakończone decyzją o uchyleniu decyzji i przekazaniu sprawy do ponownego rozpatrzenia organowi I instancji. Od decyzji wydanej na podstawie art. 138 § 2 KPA (wydawanej w przypadku zaistnienia dwóch przesłanek: naruszenie przepisów procesowych przez decyzję organu I instancji oraz istotny wpływ wskazanego do wyjaśnienia zakresu sprawy na rozstrzygnięcie) skarga do WSA nie przysługuje. Aktualnie strona niezadowolona z treści decyzji może wnieść od niej sprzeciw.
Ponadto ustawa likwiduje obowiązek skierowania przez stronę wezwania do organu do usunięcia naruszenia prawa, który do tej pory był koniecznym etapem przed złożeniem skargi do WSA na tzw. inne akty i czynności (np. indywidualne interpretacje podatkowe) oraz akty prawa miejscowego (np. uchwały gminy). Strona skarżąca nie będzie musiała zatem czekać na odpowiedź organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, lecz będzie uprawniona do wniesienia skargi do WSA we wskazanym w ustawie terminie.
Nowelizacja KPA weszła w życie 1.6.2017 r. W trwających postępowaniach stosuje się przepisy dotychczasowe, z wyjątkiem przepisów o postępowaniu mediacyjnym, które mają zastosowanie do spraw się toczących.
Dz.U. z 2017 r. poz. 935
Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z 13.6.2017 r. w sprawie towarów, których przewóz jest objęty systemem monitorowania drogowego przewozu towarów
18.4.2017 r. weszły w życie przepisy ustawy o systemie monitorowania drogowego przewozu towarów [dalej: ustawa]. Ustawa określa katalog towarów wskazanych poprzez referencję do kodów PKWiU oraz CN, których transport w określonych ilościach (500 kg/500 l) podlega zgłoszeniom do systemu SENT (e-Przewóz w PUESC). Rozporządzenie z 13.6.2017 r. [dalej: rozporządzenie] wydane na podstawie art. 27 ust. 8 ustawy – swoistej „furtki” umożliwiającej organom reakcję na działania nieuczciwych podatników i umożliwiającej objęcie obowiązkami SENT towarów identyfikowanych jako towary wrażliwe – rozszerza katalog produktów objętych systemem monitorowania drogowego przewozu towarów o różne kategorie olejów roślinnych. W celu ograniczenia oszustw w podatku od towarów i usług obowiązkiem SENT objęto towary wskazane w pozycji CN od 1507 do 1517 lub podkategorii PKWiU od 10.41.21 do 10.41.29, od 10.41.51 do 10.41.60 i podkategorii 10.62.14.
Obowiązku zgłoszenia towarów wskazanych w rozporządzeniu nie stosuje się do towarów:
1) przewożonych przez operatorów pocztowych w paczkach pocztowych,
2) objętych procedurą celną tranzytu, składowania, odprawy czasowej, przetwarzania, wywozu albo powrotnym wywozem,
3) przemieszczanych w ramach procedury zawieszenia poboru akcyzy,
4) przewożonych w opakowaniach jednostkowych nie większych niż 26 kg albo 26 litrów.
Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 22.9.2017 r.
Dz.U. z 2017 r. poz. 1178
Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z 8.6.2017 r. w sprawie określenia wzoru uproszczonego sprawozdania w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych
W celu umożliwienia organom skarbowym pozyskiwania informacji służących efektywnej identyfikacji i ocenie ryzyka zaniżenia dochodów w transakcjach lub zdarzeniach pomiędzy podmiotami powiązanymi podatnicy będą zobowiązani do składania uproszczonego sprawozdania w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (CIT-TP). Wprowadzenie wzoru sprawozdania CIT-TP jest związane ze zmianami legislacyjnymi różnicującymi obowiązki dokumentacyjne nałożone na mniejsze podmioty oraz przedsiębiorstwa posiadające bardziej złożoną strukturę.
Podatnicy objęci obowiązkiem składania sprawozdań zobowiązani będą do sporządzania dokumentacji podatkowej zarówno dla transakcji pomiędzy podmiotami powiązanym, jak i w przypadku dokonywania płatności należności bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu z tzw. kraju preferencji podatkowej. Dodatkowym kryterium jest przekroczenie w danym roku podatkowym przychodów lub kosztów w rozumieniu ustawy o rachunkowości o równowartości 10 mln euro.
Pierwsze formularze podatnicy będą zobowiązani złożyć za rok podatkowy rozpoczynający się po 31.12.2016 r.
Dz.U. z 2017 r. poz. 1190
Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z 8.6.2017 r. w sprawie określenia wzoru uproszczonego sprawozdania w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych
Rozporządzeniem Ministra Rozwoju i Finansów z 8.6.2017 r. [dalej: rozporządzenie] określono wzór uproszczonego sprawozdania w sprawie transakcji z podmiotami powiązanymi lub innych zdarzeń zachodzących pomiędzy podmiotami powiązanymi, lub w związku z którymi, zapłata należności jest dokonywana bezpośrednio na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową – PIT/TP(1)
Rozporządzenie wchodzi w życie z 24.6.2017 r.
Dz.U. z 2017 r. poz. 1205
Opracowanie: Małgorzata Ronatowicz, radca prawny i starszy konsultant w MDDP Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy
