Na gruncie polskiego prawa podatkowego nie można wiązać ograniczonego obowiązku podatkowego nierezydenta z uzyskaniem przychodu od kontrahenta, który nie jest spółką polską, na podstawie umowy o wykonywanie usług, których realizacja nie jest związana z terytorium RP.

Wyrok WSA w Gliwicach z 5.6.2019 r., I SA/Gl 185/19

Sprawa, którą rozpatrzył WSA w Gliwicach, miała swój początek przed Dyrektorem Krajowej Informacji Skarbowej (dalej: Dyrektor KIS), do którego z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej wystąpił obywatel Polski (dalej: wnioskodawca lub skarżący) wykonujący pracę na terenie Gruzji. Wnioskodawca, przedstawiając stan faktyczny, wyjaśnił, że w Gruzji świadczy usługi na podstawie umowy o świadczenie usług zawartej z ówczesnym Ministerstwem Rozwoju w Polsce. Celem wskazanej umowy jest realizacja umowy bliźniaczej zawartej pomiędzy Ministerstwem Rozwoju w Polsce a Delegacją Komisji Europejskiej w Gruzji, która dotyczy projektu realizowanego na rzecz Ministerstwa Rozwoju Regionalnego i Infrastruktury Gruzji.

Od momentu rozpoczęcia pracy na terenie Gruzji centrum interesów życiowych wnioskodawcy znajduje się w Gruzji. Wspólnie z wnioskodawcą na terenie Gruzji mieszka jego rodzina, tj. żona i dwoje dzieci, przy czym żona wnioskodawcy nie pracuje, natomiast dzieci uczęszczają do tamtejszej szkoły. Wnioskodawca wynajmuje w Gruzji mieszkanie, w którym mieszka wspólnie z rodziną.

W roku 2018 pobyt wnioskodawcy w Gruzji przekroczył 183 dni. W związku z zawartą umową o świadczenie usług również w roku 2019 wnioskodawca będzie przebywał w Gruzji powyżej 183 dni. Do Polski wnioskodawca będzie przyjeżdżał wyłącznie podczas urlopu lub w okresie świątecznym. Wnioskodawca nie wyklucza pozostania w Gruzji wraz z rodziną w celu dalszej pracy.

Ponadto wnioskodawca wskazał, że: (1) nie posiada żadnych stosunków prawnych z organizacjami społecznymi, sportowymi i kulturalnymi w Polsce, (2) wraz z rodziną korzysta z ubezpieczenia zdrowotnego w prywatnym towarzystwie ubezpieczeniowym w Gruzji, (3) posiada rachunek bankowy w banku gruzińskim, (4) nie otrzymuje w Polsce żadnych świadczeń społecznych, (5) ewentualna korespondencja wnioskodawcy z urzędami w Polsce odbywa się za pomocą platformy ePUAP lub e-mailowo, (6) wnioskodawca otrzymał certyfikat rezydencji podatkowej w Gruzji za rok podatkowy 2018.

Wnioskodawca wystąpił w wnioskiem o interpretację indywidualną w celu uzyskania potwierdzenia, że jako osoba fizyczna niemająca w Polsce miejsca zamieszkania nie podlega w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, a płatnik, tj. Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju, nie ma obowiązku pobierania zaliczek na poczet należnego podatku dochodowego w Polsce od dochodów wnioskodawcy uzyskiwanych z tytułu świadczenia usług w Gruzji.

Dyrektor KIS ocenił stanowisko wnioskodawcy jako nieprawidłowe, uznając, że w związku z pracą w Gruzji centrum interesów osobistych wnioskodawcy zostało przeniesione do Gruzji, ale centrum interesów gospodarczych już nie. Wnioskodawca podlega zatem w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, a dochody wnioskodawcy z tytułu świadczenia usług w Gruzji podlegają opodatkowaniu wyłącznie w Polsce.

W związku z powyższym wnioskodawca zaskarżył interpretację do WSA w Gliwicach, który postanowił o jej uchyleniu, stwierdzając, że przychodów skarżącego nie można uznać za przychody uzyskane na terytorium Polski, ponieważ wszystkie czynności w związku z realizacją projektu skarżący wykonuje w Gruzji.

Komentarz

Wyrok WSA w Gliwicach należy ocenić pozytywnie. Słusznie bowiem sąd uznał, że interpretacja Dyrektora KIS wydana została z naruszeniem przepisów art. 3 ust. 1, ust. 1a, ust. 2a i ust. 2b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: PDOFizU).

Zgodnie z art. 3 ust. 1 PDOFizU osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która: (1) posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub (2) przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym (art. 3 ust. 1a PDOFizU).

Ze względu na stan faktyczny sprawy zakres obowiązku podatkowego skarżącego w Polsce należało ustalić wyłącznie poprzez zbadanie, czy skarżący posiada w Polsce ośrodek interesów życiowych. Uwadze Dyrektora KIS umknęło jednak – co podkreślane jest w interpretacjach i orzecznictwie – że za ośrodek interesów życiowych należy uznać kraj, w którym dana osoba posiada najwięcej powiązań osobistych, w szczególności rodzinnych (tzw. ognisko domowe), a także towarzyskich, miejsce, w którym podejmuje aktywność społeczną kulturalną, polityczną, w którym należy do organizacji/klubów, uprawia hobby itp. Niemniej jednak podstawowym kryterium powinno być miejsce przebywania rodziny podatnika, głównie współmałżonka (partnera życiowego) i małoletnich dzieci.

Dyrektor KIS błędnie ocenił również, że centrum interesów gospodarczych skarżącego nie zostało przeniesione do Gruzji. Ignorując bowiem to, że centrum interesów gospodarczych ustala się według miejsca prowadzenia działalności zarobkowej, Dyrektor KIS za przesądzające o posiadaniu przez skarżącego centrum interesów gospodarczych w Polsce uznał fakt, że dochody z tytułu usług świadczonych w Gruzji skarżący uzyskuje na podstawie umowy zawartej z podmiotem polskim, jak również brak jednoznacznego wskazania przez skarżącego, że wyjechał do Gruzji celem stałego pobytu.

Opracowanie i komentarz: Joanna Skibicka, starszy konsultant

Komentarze przygotowali eksperci z PwC