|
1. Podstawą opodatkowania w akcyzie jest m.in. sprzedaż energii elektrycznej przez producenta nabywcy końcowemu na terytorium kraju. Nabywcą końcowym w rozumieniu ustawy jest natomiast podmiot nabywający energię elektryczną, który nie posiada koncesji na wytwarzanie, przesyłanie, dystrybucję lub obrót tą energią. 2. W pewnych wypadkach podmiot posiadający powyższą koncesję może jednak wystąpić w roli nabywcy końcowego. Będzie tak w sytuacji, gdy dokupuje on energię i zużywa ją na własne potrzeby. Wówczas powstaje obowiązek podatkowy w akcyzie, a podatnikiem jest podmiot dostarczający tę energię. Wyrok WSA w Bydgoszczy z 6.1.2010 r., I SA/Bd 881/09 |
Spółka zamierza uzyskać koncesję na wytwarzanie energii elektrycznej celem wykorzystania jej na własne potrzeby. Jednocześnie spółka ma zamiar nabywać energię elektryczną od podmiotu zewnętrznego (producenta) i również zużywać ją na własne potrzeby. Przedstawiciele spółki zastanawiali się, czy ta druga sytuacja będzie opodatkowana akcyzą. Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 2 AkcU, przedmiotem opodatkowania jest sprzedaż energii elektrycznej przez producenta nabywcy końcowemu na terytorium kraju. Nabywcą końcowym, w rozumieniu art. 2 ust. 19 tej ustawy, jest natomiast podmiot nabywający energię elektryczną, który nie posiada koncesji na jej wytwarzanie, przesyłanie i dystrybucję. W opinii spółki, zgodnie z wykładnią a contrario powyższych przepisów, za nabywcę końcowego nie można uznać podmiotu posiadającego koncesję na wytwarzanie energii. W konsekwencji sprzedaż energii elektrycznej na rzecz spółki, jako podmiotu posiadającego taką koncesję, nie podlega opodatkowaniu akcyzą.
Ze stanowiskiem tym nie zgodził się jednak organ podatkowy w wydanej interpretacji. Stwierdził bowiem, że sytuacja, w której podmiot posiadający koncesję na wytwarzanie energii nabywa ją celem zużycia na własne potrzeby, mieści się w zakresie czynności opodatkowanych akcyzą. Zdaniem organu, gdy podmiot zakupuje energię dla własnych potrzeb, a nie celem jej odsprzedaży, staje się on nabywcą końcowym – ostatecznym konsumentem. Na tę interpretację spółka wniosła skargę do WSA w Bydgoszczy.
Wojewódzki Sąd Administracyjny oddalił skargę spółki. Stwierdził, że rozstrzygnięcie sporu sprowadza się do wyjaśnienia pojęcia „nabywcy końcowego”, zawartego w AkcU. Sąd nie zgodził się ze spółką, że fakt posiadania koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej automatycznie eliminuje możliwość wystąpienia tego podmiotu w roli nabywcy końcowego. Taka interpretacja byłaby nieracjonalna, gdyż powodowałaby uprzywilejowanie pewnych podmiotów z uwagi na samo posiadanie przez nie koncesji. Sąd podkreślił, że akceptowanie takich regulacji w wewnętrznym ustawodawstwie pozostawałoby również w sprzeczności z prawem UE. W tej sytuacji, zdaniem sądu, należy zastosować wykładnię celowościową i uznać, że podmiot posiadający koncesję na wytwarzanie energii elektrycznej, który dokupuje energię i zużywa ją na własne potrzeby, staje się nabywcą końcowym w rozumieniu ustawy. Sytuacja taka podlega zatem opodatkowaniu.
Opracowanie: Ewa Szkolnicka, konsultantka
KomentarzPrzedmiotem rozważań WSA w Bydgoszczy była istniejąca w przepisach AkcU luka związana z opodatkowaniem akcyzą energii elektrycznej. Dotyczy ona sytuacji, kiedy energia sprzedawana jest podmiotom, które dysponują wyłącznie koncesją na wytwarzanie energii elektrycznej, a nabywana przez nich energia zużywana jest na potrzeby własne. Okazuje się bowiem, że zgodnie z literalnym brzmieniem przepisów ustawy nie można ustalić podmiotu, który byłby zobowiązany do zapłaty akcyzy z tego tytułu. Wskazana powyżej luka zauważona została przez organy podatkowe, co zaowocowało wydaniem przez Ministra Finansów 31.3.2009 r. interpretacji ogólnej skierowanej przede wszystkim do urzędów celnych i izb celnych (AE6/033/13/IRZ/09/1772). W przywoływanej interpretacji Minister Finansów zajął stanowisko zbieżne z tym, które zajął WSA w Bydgoszczy w komentowanym wyroku. Uznał on bowiem, że w przypadku sprzedaży energii elektrycznej do podmiotu, który posiada tylko koncesję na wytwarzanie energii elektrycznej, to sprzedawca jest zobowiązany do zapłaty akcyzy. W pinii autora z wyrokiem WSA w Bydgoszczy, jak również interpretacjami Ministra Finansów nie sposób się zgodzić. Co prawda wykładnia celowościowa przywoływanych przepisów, jak również wykładnia oparta na brzmieniu przepisów dyrektywy energetycznej, nie pozostawia wątpliwości, że co do zasady, każda sprzedaż energii elektrycznej nabywcy końcowemu powinna podlegać akcyzie. Niemniej jednak WSA w Bydgoszczy wydaje się zapominać, że nadrzędną wykładnią prawa podatkowego jest wykładnia językowa. Co więcej, obowiązek podatkowy nie powinien ciążyć również na podmiocie posiadającym koncesję wyłącznie na wytwarzanie energii elektrycznej. Wniosek taki wynika z faktu, że przepisy AkcU nie przewidują obowiązku uiszczania akcyzy od energii elektrycznej nabywanej na potrzeby własne przez podmiot posiadający tylko koncesję na wytwarzanie energii elektrycznej. Sytuacji tej nie zmienia również fakt, że akcyza od sprzedawanej dla takiego podmiotu energii elektrycznej nie została uiszczona w poprzedniej fazie obrotu. Powyższe oznacza, że przepisy ustawy niewątpliwie zawierają pewną lukę w zakresie opodatkowania akcyzą sprzedaży energii elektrycznej. Należy jednak pamiętać, iż zgodnie z linią orzecznictwa powstałe w sprawie podatkowej wątpliwości nie mogą być rozstrzygane wyłącznie na niekorzyść podatnika2. Natomiast zarówno stanowisko WSA w Bydgoszczy, jak i Ministra Finansów wydają się przeczyć tej tezie. Skutki istniejącej w przepisach ustawy luki próbuje się przerzucić na podatników, zasłaniając się koniecznością stosowania wykładni celowościowej i wspólnotowej. Michał Zwyrtek, senior konsultant |
Wybór orzeczeń i komentarze przygotowali eksperci
z Działu prawno-podatkowego i Zespołu zarządzania
wiedzą PricewaterhouseCoopers
