Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 21.7.2011 r. w sprawie C 397/09 Scheuten Solar Technology GmbH przeciwko Finanzamt Gelsenkirchen-Süd
Dnia 21.7.2011 r. TSUE wydał w trybie odpowiedzi na pytanie prejudycjalne wyrok dotyczący sposobu naliczania podatku dochodowego od zysków z odsetek. Trybunał uznał, że:
Artykuł 1 ust. 1 dyrektywy Rady 2003/49/WE z 3.6.2003 r. w sprawie wspólnego systemu opodatkowania stosowanego do odsetek oraz należności licencyjnych między powiązanymi spółkami różnych państw członkowskich należy interpretować w ten sposób, że nie stoi on na przeszkodzie stosowaniu przepisu krajowego prawa podatkowego, zgodnie z którym odsetki od kwoty pożyczki, wypłacane przez spółkę z siedzibą w państwie członkowskim powiązanej z nią spółce z siedzibą w innym państwie członkowskim, wlicza się do podstawy opodatkowania podatkiem od działalności gospodarczej, któremu podlega ta pierwsza spółka.
Sprawa ta ma duże znaczenie dla prowadzenia transgranicznej działalności gospodarczej i wzbudziła duże zainteresowanie państw członkowskich. Dziewięć z nich złożyło swoje opinie w postępowaniu. Pytanie zostało skierowane do Trybunału na tle następującego stanu faktycznego:
Scheuten Solar Technology GmbH (SST) była spółką z ograniczoną odpowiedzialnością prawa niemieckiego, z siedzibą w Gelsenkirchen. Jej jedynym udziałowcem było Scheuten Solar Systems BV, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością prawa niderlandzkiego, z siedzibą w Venlo (Królestwo Niderlandów). Między 27.8.2003 r. a 1.12.2004 r. SST, na podstawie kolejnych umów, SST otrzymała od swojej spółki dominującej pożyczki w łącznej kwocie 5 180 000 euro. W związku z tymi pożyczkami wypłaciła ona swojej spółce dominującej w 2004 r. kwotę 154 584 euro z tytułu odsetek. SST odliczyła tę kwotę od zysku, jako koszt prowadzenia działalności.
Finanzamt w decyzji w sprawie określenia podstawy wymiaru podatku od działalności gospodarczej za rok 2004 uznał jednak, że SST miała prawo odliczyć od zysku jedynie 50% kwoty wspomnianych odsetek, w związku z czym połowa z kwoty 154 584 euro została doliczona do zysku z działalności SST.
Spółka wniosła skargę na decyzję organu podatkowego, twierdząc, że doliczenie połowy kwoty odsetek stanowi opodatkowanie sprzeczne z art. 1 ust. 1 dyrektywy 2003/49. Wyrokiem z 22.2.2008 r. Finanzgericht Münster oddalił skargę. Rozpatrując złożoną przez SST rewizję od tego wyroku Bundesfinanzhof, powziął wątpliwości co do zgodności odpowiednich przepisów prawa krajowego z przepisami dyrektywy 2003/49 i postanowił zawiesić postępowanie oraz zwrócić się z pytaniami prejudycjalnymi do Trybunału.
Istota pytań Bundesfinanzhof sprowadzała się do możliwości doliczania do podstawy opodatkowania podatkiem od działalności gospodarczej spółki państwa członkowskiego odsetek od pożyczki, które zostały zapłacone przez tę spółkę na rzecz spółki powiązanej innego państwa członkowskiego, w kontekście zakazu podwójnego opodatkowania.
Spółka STT podnosiła przed Trybunałem, że doliczenie do zysku SST połowy odsetek wypłaconych przez tę spółkę jej spółce dominującej z siedzibą w Niderlandach oznacza objęcie jej podatkiem, zatem uregulowania krajowe mające zastosowanie w sprawie prowadzą do faktycznego podwójnego opodatkowania odsetek, w sposób sprzeczny z art. 1 ust. 1 dyrektywy 2003/49.
Odmienne stanowisko zaprezentowały państwa członkowskie biorące udział w postępowaniu oraz rzecznik generalny, którzy stanęli na stanowisku, że powyższe uregulowania nie wchodzą w zakres zastosowania wspomnianego przepisu dyrektywy.
W pierwszej kolejności Trybunał zwrócił uwagę, iż z motywów dyrektywy wynika, że ma ona na celu wyeliminowanie podwójnego opodatkowania odsetek i należności licencyjnych przekazywanych między powiązanymi spółkami z różnych państw członkowskich oraz poddanie tych płatności jednemu podatkowi w jednym państwie członkowskim. Zniesienie wszelkiego opodatkowania tych płatności w państwie członkowskim, z którego pochodzą, stanowi najlepszy sposób osiągnięcia równego traktowania podatkowego transakcji krajowych i transakcji transgranicznych.
Trybunał wskazał, iż zakres zastosowania dyrektywy obejmuje zwolnienie z podatku odsetek i należności licencyjnych wypłaconych w państwie członkowskim źródła, jeżeli wierzycielem z tytułu tych płatności jest spółka z siedzibą w innym państwie członkowskim lub stały zakład mieszczący się w innym państwie członkowskim, a należący do spółki z jednego z państw członkowskich. W dalszej kolejności Trybunał podkreślił, iż odsetki definiowane są jako „przychód z wszelkiego rodzaju wierzytelności”, a co za tym idzie, tylko rzeczywisty wierzyciel może otrzymywać odsetki stanowiące przychód z takich wierzytelności.
W konsekwencji przepisy dyrektywy mają na celu unikanie podwójnego opodatkowania transgranicznej wypłaty odsetek poprzez zakaz opodatkowania odsetek w państwie członkowskim źródła w sposób obciążający wierzyciela. Omawiany przepis dotyczy więc wyłącznie sytuacji podatkowej wierzyciela z tytułu tych odsetek.
Trybunał wskazał, że uregulowania krajowe tego rodzaju, jak w sprawie przed sądem krajowym, nie prowadzą do obniżenia przychodu wierzyciela, ponieważ nie opodatkowują przychodów wierzyciela. Natomiast omawiane przepisy krajowe dotyczyły wyłącznie określenia podstawy opodatkowania podatkiem od działalności gospodarczej, któremu podlega zobowiązany do zapłaty odsetek, a nie wierzyciel.
Opracowanie: Agnieszka Ferek, radca prawny w Hogan Lovells
