|
Jeżeli nie ma racjonalnych przesłanek zawarcia ugody i wydatkowania danej kwoty celem zabezpieczenia źródła przychodu, to wydatki te nie mogą być uznane za koszty uzyskania przychodów. Wyrok WSA w Gliwicach z 24.2.2010 r., I SA/Gl 929/09 |
Sprawa dotyczyła spółki wynajmującej powierzchnię komercyjną w centrum handlowym. Zawarła ona umowę, zgodnie z którą zobowiązała się do wybudowania i oddania w najem powierzchni użytkowej. Umowa przewidywała zakaz wynajmu powierzchni dla podmiotów konkurencyjnych, ale nie przewidywała kar umownych. W trakcie prowadzonej inwestycji spółka zmieniła koncepcję centrum handlowego, wskutek czego rozwiązała umowę.
Niedoszły najemca wystąpił do sądu okręgowego o zabezpieczanie roszczeń wynikających z rozwiązanej umowy, a następnie do sądu arbitrażowego, domagając się wykonania umowy lub też zapłaty odszkodowania. Nie przyniosło to skutku, sąd arbitrażowy bowiem uznał, że niedoszły najemca zawyżał wysokość poniesionej szkody. W toku procesu doszło do porozumienia i zawarto ugodę, celem zaprzestania dalszego postępowania ze względu na wysokość kosztów procesu. Wobec tego spółka zobowiązała się wypłacić określoną kwotę w zamian za wycofanie pozwu i zrzeczenie się roszczeń.
Spółka we wniosku o interpretację indywidualną podniosła, że wypłacona kwota odszkodowania stanowi koszt uzyskania przychodu w miesiącu, w którym dokonano jej wypłaty. Argumentowała, że wydatek ten został poniesiony w celu zabezpieczenia i zachowania źródła przychodu, a art. 16 ust. 1 pkt 22 PDOPrU nie przewiduje wyłączenia zapłaconej kwoty z kosztów uzyskania przychodu.
Organ stwierdził, że spółka nie miała podstaw, by czuć się zagrożona możliwością utraty środków pieniężnych, a żaden akt nie obligował jej do wypłaty określonych kwot, jak również nie przesądzał o jej winie. Nie było zatem powodów do zawarcia ugody, a jeśli już taką zawarto, to brak jest przesłanek, by uznać wydatkowaną kwotę za koszt uzyskania przychodu. W odpowiedzi na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa organ podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko.
Sąd uznał skargę spółki za bezzasadną. Stwierdził, że skoro w chwili zawarcia ugody nie można było obiektywnie oczekiwać przegrania sporu, to nie było zasadne z punktu widzenia zabezpieczenia źródła dochodu zawieranie ugody i wydatkowanie kwoty celem jej realizacji. A zatem, sam fakt wydatkowania kwoty pieniężnej w celu realizacji ugody nie spełnia przesłanek określonych treścią art. 15 ust. 1 PDOPrU, i nie może zostać uznany za koszt uzyskania przychodu.
Opracowanie: Shahen Akopyan, konsultant
KomentarzWojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach potwierdził utrwalony w orzecznictwie sądów administracyjnych pogląd, że kosztami uzyskania przychodów do celów PDOPr mogą być te wydatki, których poniesienie przez podatnika było spowodowane racjonalnym dążeniem i obiektywną możliwością osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia ich źródła (por. wyrok NSA w Lublinie z 13.3.1998 r., I SA/Lu 230/97, wyrok WSA w Bydgoszczy z 28.10.2008 r., I SA/Bd 492/08). Ponadto należy zgodzić się z sądem, który zaznaczył, że możliwość odliczenia wydatków ponoszonych w toku sporu (a więc np. kosztów ugody, opłat sądowych, wynagrodzeń pełnomocników) powinna być rozpatrywana na moment ich poniesienia oraz że powinny one pozostawać w związku przyczynowo-skutkowym z zabezpieczeniem albo zachowaniem źródła przychodów. Natomiast dosyć dyskusyjne wydaje się uznanie przez sąd za bezzasadne argumentów spółki dotyczących biznesowych przyczyn uzasadniających zawarcie ugody (takich jak: ograniczenie ryzyk przyszłych sporów pomiędzy stronami ugody, ograniczenie kosztów postępowania arbitrażowego oraz zachowanie dobrego imienia), które w praktyce mogą mieć (i często mają) istotny wpływ na zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów w przyszłości. Powiązanie kosztów ugody jedynie z utraconymi przychodami w zakresie roszczeń objętych sporem, bez uwzględniania całokształtu potencjalnych kosztów (np. kosztów dalszego postępowania) oraz całości potencjalnie utraconych przychodów (np. z uwagi na negatywny wpływ reputacyjny przedłużającego się sporu) nie wydaje się przystawać do realiów obrotu gospodarczego. Grzegorz Kuś, konsultant |
Wybór orzeczeń i komentarze przygotowali eksperci
z Działu prawno-podatkowego i Zespołu zarządzania
wiedzą PricewaterhouseCoopers
