Studia Prawa Prywatnego

no. 2/2024

Disposition of digital content in the event of death. De lege lata status and de lege ferenda conclusions

DOI: 10.32027/SPP.24.2.3
Dawid Jan Walczak
Doktor nauk prawnych, adwokat
Joanna Pieczaba
Aplikant radcowski w Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Poznaniu
Abstract

This article aims at analysing the issue of disposition of digital content in the event of death. The authors attempt to define and legally qualify digital content, particular emphasis being placed on the criteria laid down in Art. 922 of the Civil Code. The authors then analyse the possibility of inheriting digital content in the light of the current provisions of inheritance law, taking into account the possibility of using various testamentary dispositions such as an appointment to inherit, an ordinary legacy, a specific bequest and a testamentary instruction. The article ends with the authors expressing their own position in light of the presented arguments and formulating de lege ferenda postulate concerning introduction of a new institution into the Polish legal system, i.e. disposition of digital content in the event of death.

Keywords
succession, inheritance, digital content, will, inheritance of digital content
Literature
J.Ch. Beier, S. Porter, The Digital Asset Dilemma, NYSBA Trusts and Estates Law Section Newsletter 2013, Vol. 46, No. 2;
D. Bezakova, Consumer Rights Directive and Its Implications for Consumer Protection regarding Intangible Digital Content, Masaryk University Journal of Law and Technology 2013, Nr 7;
K. Biczysko-Pudełko, Cywilnoprawna odpowiedzialność dostawcy usług cloud computing w świetle przepisów ogólnego rozporządzenia o ochronie danych osobowych - wybrane problemy, Warszawa 2021;
A. Bieranowski, Wykładnia testamentu zawierającego zapis windykacyjny - głos w dyskusji, Rej., Nr 7-8, 2012;
P. Blajer, Ustanowienie przez przedsiębiorcę zapisu windykacyjnego, Warszawa 2016;
W. Borysiak, Dziedziczenie. Konstrukcja prawna i ochrona, Warszawa 2013;
A. Breczko, M. Andruszkiewicz, Prawo spadkowe w obliczu postępu technologicznego (nowe wyzwania w XXI wieku), BSP 2017, Nr 4, Vol. 22;
P. Budrewicz, Postanowienia dotyczące dziedziczenia profilu zawarte w regulaminie portalu Facebook a prawo polskie, PME 2018, Nr 3;
R. Ciechański, T. Liszcz, Następstwo prawne po zmarłym pracowniku, NP 1972, Nr 12;
R.G. Cummings, The Case Against Access to Decedents’ ­E-mail: Password Protection as an Exercise of the Right to Destroy, 15 Minn. J.L. Sci. & Tech. 2014, Nr 897;
T. Czech, Prawa konsumenta. Komentarz, Warszawa 2020;
Działania naruszające prawa do domen internetowych (red. A. Krasuski, A. Wolska-Bagińska, O. Zinkiewicz-Będźmirowska), Warszawa 2021;
W. Dziomdziora, Umowy dotyczące treści cyfrowych niezapisanych na nośniku materialnym w świetle ustawy o prawach konsumenta, iKAR 2014, Nr 8;
K. Greene, Passing Down Digital Assets, Wall Street Journal 2012, No. 1-2;
M. Grochowski, Inheritance of the social media accounts in Poland, European Review Law 2019, No. 5;
J. Gwiazdomorski, Prawo spadkowe w zarysie, Warszawa 1990;
P. Hopkins, Afterlife in the Cloud: Managing a Digital Estate, Hastings Science & Technology Law Journal, 2013, No. 2;
P. Hopkins, I.A. Lipin, Viable Solutions to the Digital Estate Planning Dilemma, Iowa Law Review Bulletin 2014, Vol. 9, No. 1;
J. Ignatowicz, K. Stefaniuk, Prawo rzeczowe, Warszawa 2022;
M. Jagielska, Treści cyfrowe jako przedmiot stosunków cywilnoprawnych, w: Aksjologia prawa cywilnego i cywilnoprawna ochrona dóbr (red. J. Pisuliński, H. Zawadzka), Warszawa 2020;
G. Ye. L. Hudders , S.D. Jans, M.D. Veirman, The Value of Influencer Marketing for Business: A Bibliometric Analysis and Managerial Implications, Journal of Advertising 2021 No. 2;
B. Kaczmarek-Templin, w: Ustawa o prawach konsumenta. Kodeks cywilny (wyciąg). Komentarz (red. B. Kaczmarek-Templin, P. Stec, D. Szostek), Warszawa 2014;
D. Karkut, Własność wirtualna w prawie polskim. Zagadnienia wybrane, Wrocław 2015;
A. Krochmal-Węgrzyn, Umowa licencyjna a Internet, PPH 2004, Nr 6;
P. Księżak, Prawo spadkowe, Warszawa 2017;
P. Księżak, Zapis windykacyjny, Warszawa 2012;
M. Kuchnio, w: Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie nieprocesowe. Postępowanie w razie zaginięcia lub zniszczenia akt. Postępowanie zabezpieczające. Komentarz (red. O.M. Piaskowska), Warszawa 2022;
Y. Leving, Shades of Laura. Vladimir Nabokov’s Last Novel The Original of Laura, Montreal-Kingston-London-Ithaca 2013;
E. Macierzyńska-Franaszczyk, Czy treści w internecie można dziedziczyć?, GP 2018, Nr 186;
M. Mądel, Następstwo prawne treści cyfrowych na wypadek śmierci, Warszawa 2018;
M. Mądel, Następstwo prawne treści cyfrowych z perspektywy prawa Stanów Zjednoczonych Ameryki, PME 2016, Nr 1;
A. Makowiec, Zapis windykacyjny gospodarstwa rolnego, Warszawa 2019;
Ł. Maryniak, P. Baryś, Prawo własności wirtualnej, w: Prawo w wirtualnych światach (red. K. Grzybczyk), Warszawa 2013;
J. Mazurkiewicz, „Nie ufaj żonie, nie licz na fanów”, czyli o prawnych aspektach pośmiertnych edycji korespondencji, w: Rozprawy cywilistyczne. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Edwardowi Drozdowi (red. M. Pecyna, J. Pisuliński, M. Podrecka), Warszawa 2013;
A.J. von Niekerk, Strategic Management of Media Assets; A Methodological Approach, w: Allied Academies, New ­Orleans 2006;
A. Oleszko, Prawo o notariacie. Komentarz, cz. II, t. I, Warszawa 2012;
K. Osajda, Prawo spadkowe (w) przyszłości. Perspektywy rozwoju prawa spadkowego, MoP 2019, Nr 2;
K. Osajda, Zapis windykacyjny - nowa instytucja polskiego prawa spadkowego, MoP 2012, Nr 2;
J.S. Piątowski, B. Kordasiewicz, Prawo spadkowe. Zarys wykładu, Warszawa 2011;
J.M. Pieczaba, Dziedziczenie treści cyfrowych, Poznań 2022;
M. Pietrzak, P. Pabiańczyk, Co się dzieje z kontem na Facebooku po naszej śmierci? Dopuszczalność dziedziczenia konta użytkownika serwisu społecznościowego - aspekt cywilnoprawny, KKSSiP2017, Nr 1;
Z. Radwański, A. Olejniczak, Prawo cywilne - część ogólna, Warszawa 2013, 2021;
M. Romanowski, Podział praw podmiotowych na majątkowe i niemajątkowe, PiP 2006, Nr 3;
A. Stempniak, Postępowanie w sprawach o ogłoszenie testamentu - cz. 1, MP 2007, Nr 1;
R. Sztyk, Zapis windykacyjny jako element reformy prawa spadkowego, Łódzki Biuletyn Notarialny 2011, Nr 1;
P. Szulewski, Śmierć 2.0 - problematyka dóbr cyfrowych post mortem, w: Non omnis moriar. Osobiste i majątkowe aspekty prawne śmierci człowieka. Zagadnienia wybrane (red. J. Gołaczyński, J. Mazurkiewicz, J. Turłukowski, D. Karkuta), Wrocław 2015;
J. Turłukowski, Zapis windykacyjny. Komentarz, Warszawa 2011;
P. Wasilewski, Umowy licencyjne typu open content jako przykład umów web-wrap, CBKE Biuletyn 2007, Nr 3;
J. Wasilkowski, Zarys prawa rzeczowego, Warszawa 1963;
E. Włodkowska, Prawa majątkowe ze stosunku pracy po zmarłym pracowniku, PiZS 2001, Nr 10;
G. Wolak, O zapisie zwykłym jako rozrządzeniu testamentowym, NPN 2014, Nr 2;
A. Wolter, J. Ignatowicz, K. Stefaniuk, Prawo cywilne. Zarys części ogólnej, Warszawa 2001, 2020;
A. Wudarski, Amerykański model dostępu powierniczego do zasobów cyfrowych, FP 2021, Nr 3;
A. Wudarski, Kształtowanie się zasad dostępu do zasobów cyfrowych w ramach zarządu powierniczego w Stanach Zjednoczonych, FP 2020, Nr 57;
A. Wudarski, Zasady i procedura ujawniania zasobów cyfrowych po śmierci użytkownika w Stanach Zjednoczonych, w: Ius civile vigilantibus scriptum est. Księga jubileuszowa Profesora Adama Olejniczaka (red. J. Haberko, J. Grykiel, K. Mularski), Warszawa 2022;
A. Wudarski, Znowelizowana ustawa unifikacyjna o dostępie do zasobów cyfrowych w ramach zarządu powierniczego, FP 2020, Nr 5;
J. Wyczik, Dobra wirtualne z perspektywy użytkowników i dostawców treści. Prawne uwarunkowania obrotu, Warszawa 2022;
M. Załucki, „Facebook”, „Twitter”, „Myspace”… wirtualny świat serwisów społecznościowych mortis causa. Zarys problematyki, WSS 2014, Nr 4;
M. Zelek, Umowa o rejestrację domeny internetowej, Warszawa 2015;
W. Żukowski, Projektowane wprowadzenie zapisu windykacyjnego do polskiego prawa spadkowego, KPP 2010, Nr 4;
A. Zwolińska, Treści cyfrowe w urządzeniach mobilnych, PME 2017, Nr 1.