W dniu 26.3.2014 r. odbyła się w Nowym Tomyślu ósma już konferencja z cyklu: „Arbitraż i Mediacja w teorii i praktyce” zorganizowana przez Sąd Arbitrażowy przy Nowotomyskiej Izbie Gospodarczej w Nowym Tomyślu we współpracy z Polskim Stowarzyszeniem Arbitrażu i Mediacji z siedzibą w Poznaniu i innymi partnerami. Tegoroczna konferencja nosiła tytuł „Zastosowanie ADR w wybranych branżach gospodarki” i odbyła się pod honorowym patronatem Starosty Nowotomyskiego Andrzeja Wilkońskiego.

Tak jak pozostałe konferencje z tego cyklu, tak i ta wzbudziła olbrzymie zainteresowanie w polskim i międzynarodowym środowisku związanym z ADR. W konferencji uczestniczyli praktycy i teoretycy arbitrażu i mediacji, przedsiębiorcy, a także przedstawiciele mediów z Polski, Chin, Włoch, Turcji, Iranu, Szwecji, Azerbejdżanu, Rumunii i Niemiec. Wystąpienia tradycyjnie tłumaczone były na język polski, rosyjski i angielski.

Konferencja została podzielona na trzy panele tematyczne. Pierwszy panel dotyczył mediacji w wybranych branżach gospodarki i przyszłości ADR i był moderowany przez Włodzimierza Brycha i Krystiana Mularczyka. Tematem drugiego panelu był arbitraż w wybranych branżach polskiej gospodarki, a moderatorami byli Aleksandra Petrus-Schmidt i Jacek Kaczmarek. Natomiast trzeci panel zatytułowano „Międzynarodowa Wymiana Handlowa a ADR na świecie” i był moderowany przez Piotra Nowaczyka.

Jako pierwszy w ramach panelu poświęconego mediacji wystąpił poseł na Sejm Rzeczpospolitej Polskiej dr hab. Killion M. Munyama z tematem „Zastosowanie mediacji w polityce międzynarodowej”. Ten ciekawy i bardzo aktualny temat wzbudził duże zainteresowanie uczestników. Drugą prelegentką była r. pr. Jolanta Budzowska z Kancelarii Budzowska Fiutkowski i Partnerzy Radcowie Prawni w Krakowie, która zaprezentowała „Mediacje w sprawach z zakresu błędów medycznych: możliwości i ograniczenia”. Pani mecenas zwróciła uwagę zebranych m.in. na fakt, iż wbrew logice często zdarza się tak, iż zarówno poszkodowani i firma ubezpieczeniowa są w stanie osiągnąć porozumienie, ustalić kwotę

jaką poszkodowany dostanie w wyniku ugody, która nie przesądzałaby o winie, ale do ugody nie dochodzi, bo szpital nie zgadza się na jej zawarcie. Postępowanie mediacyjne kończy się fiaskiem, a w wyniku procesu sąd zasądza odszkodowanie wielokrotnie przewyższające kwotę, która miała być wypłacona w ramach ugody. Szpital ponosi olbrzymie koszty procesu i traci na reputacji. Pani Budzowska przedstawiła konkretne przypadki z konkretnymi kwotami, które zrobiły duże wrażenie na słuchaczach.

Jako kolejna wystąpiła Dorota Kamieniecka (Prezes Stowarzyszenia Mediatorów Cywilnych w Wieluniu), która omówiła mediację w sprawach o podział gospodarstwa rolnego). Pani Kamieniecka, wykorzystując swoje doświadczenia mediatora i notariusza, przedstawiła bardzo skrupulatnie problemy jakie mogą wyniknąć w związku z podziałem gospodarstwa rolnego i możliwości jakie daje na ich rozwiązanie mediacja. Słusznie zauważyła również, że poza kwestiami prawnymi istotne znaczenie w tych sprawach mają zarówno więzy i animozje rodzinne, jak również emocje.

Mediacja jako metoda ADR w różnych dziedzinach gospodarki na przykładzie spraw w apelacji łódzkiej, to temat wystąpienia kolejnej prelegentki, pani Barbary Pawlak ze Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej w Warszawie. Pani Pawlak przedstawiła wyniki swoich badań dotyczących liczby mediacji ze skierowania sądów i mediacji pozasądowych zarejestrowanych w kolejnych latach w poszczególnych sądach rejonowych należących do apelacji łódzkiej. Z badań tych wynika jasno, że na tym terenie mediacja jest jeszcze bardzo rzadkim sposobem rozwiązywania sporów, choć dają się zauważyć pewne tendencje wzrostowe. Z badań również wynika, że sędziowie niechętnie kierują sprawy do mediacji, dlatego przeważają mediacje pozasądowe.

Bardzo ciekawe było kolejne wystąpienie w ramach tego panelu. Dyrektor Hotelu REMES w Opalenicy (po Euro 2012 jeden z najbardziej znanych polskich hoteli), pan Jakub Wyrobiński, w wystąpieniu pt. „Hotelarstwo branżą przyszłości dla ADR?”, wskazywał problemy z branży hotelarskiej jakie można rozwiązywać przy udziale mediatora.

„Zastosowanie mediacji w sprawach z zakresu własności intelektualnej. Wybrane problemy” to temat wystąpienia pana Tomasza P. Antoszka z Katedry Prawa Cywilnego, Handlowego i Ubezpieczeniowego WPiA UAM. Wystąpienie to wzbudziło zaciekawienie słuchaczy nie tylko ze względu na ciekawą i rzeczową prezentację, ale również z uwagi na fakt iż liczba sporów dotyczących własności intelektualnej w Polsce szybko rośnie.

Po tych wystąpieniach rozpoczęła się burzliwa dyskusja na temat przyszłości ADR w Polsce. Dyskutowano m.in. na temat kwalifikacji, jakie powinien mieć mediator i tego czy mediacja powinna być obowiązkowa. Z krytyką spotkał się projekt tworzenia w niektórych miastach centrów, wskazano m.in., że bez uzasadnionej przyczyny dyskryminuje on prężnie działające ośrodki z mniejszych miast.

Jako pierwszy w ramach drugiego panelu wystąpił pan Abder Raouf El Masri, kierownik budowy w firmie Eiffage Polska Budownictwo S.A., który w ramach wystąpienia pt. „Problemy i spory prawne w branży budowlanej okiem praktyka” ukazał zebranym jakie ciekawe sytuacje zdarzają się na budowach i jakie w związku z tym powstają problemy, które można rozwiązywać korzystając z alternatywnych metod rozwiązywania sporów.

Kolejnym prelegentem był przedstawiciel RP przy Międzynarodowym Sądzie Arbitrażowym przy ICC w Paryżu, pan mec. Piotr Nowaczyk z tematem „Rozwiązywanie sporów

budowlanych wg wzorca FIDIC. Pan Nowaczyk wymienił rodzaje „książek” FIDIC i wytłumaczył czym różnią się postępowania o nie oparte oraz opowiedział o najciekawszych sprawach w jakich uczestniczył.

Następnie temat „Rozwiązywanie sporów w branży rolno-spożywczej” przedstawili Wiceprezes Polskiego Stowarzyszenia Arbitrażu i Mediacji, arbiter i mediator – Aleksandra Petrus-Schmidt oraz Grzegorz Schmidt – arbiter, mediator, właściciel firmy Consulting Grzegorz Schmidt. Państwo Schmidt zwrócili uwagę na fakt, że w tej branży często dochodzi do sporów dotyczących jakości produktów, które muszą być błyskawicznie rozstrzygane ze względu na szybką utratę właściwości przez produkty, których spór dotyczy. Podkreślono również, że środowisko rolno-spożywcze zdaje sobie sprawę z tych faktów, dlatego często tworzy w umowach lub zwyczajach sposoby rozwiązywania sporów bardzo przypominające arbitraż lub mediację, dlatego jest szansą dla rozwoju tych metod rozstrzygania sporów. Prelegenci zwrócili również fakt na specyfikę grup producentów, w których często dochodzi do sporów pomiędzy grupą jako spółką czy spółdzielnią kupującą towar a jej członkiem, który jednocześnie jest sprzedającym towar, współwłaścicielem grupy i nierzadko członkiem jej organów statutowych i wskazali iż w tego typu sprawach oraz wszędzie tam gdzie ważną rolę odgrywa zachowanie dobrych relacji handlowych, a nierzadko również towarzyskich między stronami mediacja jest doskonałą metodą rozwiązywania sporów.

„Specyfika postępowań w sporach dotyczących nazw domen internetowych .pl”, to temat referatu dr Ireneusza Matusiaka – Prezesa Sądu Polubownego ds. Domen Internetowych przy Polskiej Izbie Informatyki i Telekomunikacji w Warszawie. Pan Matusiak wykazał w sposób jednoznaczny, że arbiter w sprawach domen, podobnie jak arbitrzy w wielu innych dziedzinach, powinien mieć dużą wiedzę nie tylko z zakresu prawa, ale również z dziedziny której spór dotyczy, ponieważ w przeciwnym razie nie tylko jego komunikacja ze stronami napotka utrudnienia, ale również zdolność do rozstrzygnięcia sporu będzie ograniczona, stąd też zasadność tworzenia wyspecjalizowanych sądów arbitrażowych.

Panowie Piotr Gałązka i Damian Wyżykowski przedstawili temat „Rozwiązywanie sporów w sektorze bankowym z uwzględnieniem sporów konsumenckich”. Pierwszy z panów jest adwokatem i Sekretarzem Sądu Polubownego (Arbitrażowego) przy Związku Banków Polskich, a drugi pracownikiem sekretariatu tego sądu. Panowie przedstawili zakres i zasady działania tego sądu oraz Bankowego Arbitrażu Konsumenckiego, czyli tzw. arbitrów bankowych.

Jako kolejny prelegent wystąpił adw. Paweł Pietkiewicz z kancelarii White & Case, który zaprezentował „Arbitraż w sektorze gazowym i naftowym”. Temat ten wzbudził duże zainteresowanie uczestników konferencji z uwagi na aktualną sytuację geopolityczną.

Drugi panel zakończył się dyskusją.

Po przerwie odbył się trzeci panel, w ramach którego jako pierwszy wystąpił Dyrektor Departamentu Rejestracji i Konsultingu CIETAC (China International Economic and Trade Arbitration Commission) z Pekinu. Opowiedział on o praktyce arbitrażowej CIETAC. Warto tu podkreślić, iż pod względem liczby rozstrzyganych spraw jest to jeden z największych sądów arbitrażowych na świecie.

Drugim mówcą tego panelu był prof. Michele de Meo – adwokat w Kancelarii de Meo & Assiociati Studio Legale w Rzymie, który zaprezentował temat „Mediacja we

Włoszech”. Pan profesor był łaskaw przybliżyć zasady, na jakich we Włoszech odbywa się postępowanie mediacyjne.

Bardzo ciekawe wystąpienie prezentujące teoretyczne i praktyczne aspekty funkcjonowania mediacji w Turcji wygłosił Murat Özsunay – arbiter i adwokat wykonujący zawód w Istambule i Frankfurcie. Wystąpienie Pana Özsunay zatytułowane było „Ustawodawstwo tureckie dotyczące mediacji i praktyka”.

„Arbitraż w Azerbejdżanie” to temat kolejnej prelekcji wygłoszonej przez pana Niyazi Mammadov – arbitra Międzynarodowego Sądu Arbitrażowego w Azerbejdżanie, który na przykładzie tego właśnie sądu przedstawił zasady funkcjonowania azerbejdżańskiego arbitrażu.

Kolejnym prelegentem był pan prof. dr hab. Claus Köhler, przedstawiający temat „Arbitraż w Rumunii”. Warto przypomnieć, że pan profesor jest nie tylko znanym arbitrem, ale również Prezesem Sądu Arbitrażowego przy Niemiecko-Rumuńskiej Izbie Handlowej w Bukareszcie.

Prawnik z Iranu pani Nikki Joneydi wystąpiła z tematem „Charakterystyka podstawowych zasad rządzących arbitrażem w Iranie”. Arbitraż w Iranie dopiero się rozwija, ale z uwagi na rosnące zainteresowanie polskich przedsiębiorców wymianą handlową z Iranem warto poznać jego funkcjonowanie.

Prezes ICC Polska adw. Maciej Jamka z kancelarii K & L Gates, który przedstawił „Arbitraż w Rosji”. Pan Jamka jest również członkiem założycielem Rosyjskiego Stowarzyszenia Arbitrażowego (RAA).

Na zakończenie konferencji, po kolejnej dyskusji, wystąpił ponownie Prezes Sądu Arbitrażowego przy Nowotomyskiej Izbie Gospodarczej Włodzimierz Brych, który dokonał jej podsumowania.

Konferencja nie tylko prezentowała wysoki poziom merytoryczny, ale i atmosfera konferencji jak zawsze była doskonała. Miło było spotkać się po raz kolejny z dobrymi przyjaciółmi i poznać nowych. Wszystkich zainteresowanych szczegółami wystąpień informuję, iż główny organizator konferencji zapowiedział wydanie publikacji pokonferencyjej. Do zobaczenia za rok w Nowym Tomyślu.